«Wspólnie pokazujemy putinowi, że nie można nas przechytrzyć, nie można nas podzielić i będziemy stać po stronie Ukrainy, dopóki nie wygra tej wojny», - powiedział prezydent USA Joe Biden na wspólnej konferencji prasowej z prezydentem Ukrainy Volodymyrem Zelenskyy'm na marginesie szczytu G7 w Puglia we Włoszech.
Ukraina rzeczywiście otrzymała umowy, które powinny wzmocnić jej zdolności obronne, zapewnić finansowanie i zniechęcić kraje trzecie do dostarczania broni do rosji. Więcej na temat specyfiki obecnego spotkania przywódców największych gospodarek świata i historycznych porozumień dla Ukrainy można przeczytać w tym artykule.
Gwarancje bezpieczeństwa
Zgodnie z oczekiwaniami, na marginesie szczytu G7 prezydent Zelenskyy podpisał dwustronne umowy o bezpieczeństwie z prezydentem USA Josephem Bidenem i premierem Japonii Fumio Kishidą. Kancelaria Prezydenta już nazwała porozumienie z USA historycznym.
«Historycznym rezultatem porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi jest dwustronna umowa o bezpieczeństwie, która podnosi nasze stosunki do poziomu prawdziwego sojuszu. Jest to najsilniejsza umowa z Ameryką od 33 lat naszej niepodległości. Istnieje prawnie wiążąca część umowy, a także absolutnie przydatne szczegóły dotyczące obrony powietrznej i samolotów. Ustaliliśmy, że Ameryka pomoże Ukrainie w dostarczeniu eskadr myśliwców - tylu myśliwców, ile Ukraina potrzebuje. Będziemy nad tym pracować», - powiedział Zelenskyy w wieczornym przemówieniu wideo do Ukraińców.
«Właśnie podpisano dwustronne porozumienie w sprawie bezpieczeństwa. Pokój w Ukrainie musi być zapewniony przez jej zdolność do obrony dziś i w przyszłości. Stany Zjednoczone pomogą zapewnić, że Ukraina będzie w stanie zrobić jedno i drugie», - Joe Biden skomentował porozumienie na platformie mediów społecznościowych X.
Today, President Zelenskyy and I signed an agreement to strengthen Ukraine’s defense and deterrence capability for years to come.
Peace for Ukraine must be underwritten by its ability to defend itself today and in the future.
The U.S. will help ensure Ukraine can do both. pic.twitter.com/OdKdjKZ7hZ
— President Biden (@POTUS) June 14, 2024
Biden ogłosił inne pilne kroki ze strony Stanów Zjednoczonych w celu wsparcia Ukrainy podczas wspólnej konferencji prasowej z Zelenskyy’m po podpisaniu umowy dwustronnej. W szczególności powiedział, że USA będą priorytetowo traktować dostarczanie systemów Patriot do Ukrainy, a następnie innym klientom.
«Do tej pory otrzymaliśmy zobowiązania od pięciu krajów na baterie Patriot i inne systemy obrony powietrznej. Poinformowaliśmy również te kraje, które oczekują od nas systemów obrony powietrznej w przyszłości, że będą musiały poczekać. Wszystko, co mamy, trafi do Ukrainy, dopóki ich potrzeby nie zostaną zaspokojone. Następnie wypełnimy zobowiązania podjęte wobec innych krajów», - powiedział Biden.
Pomoc finansowa
Kolejną historyczną decyzją podjętą na marginesie szczytu G7 było udzielenie Ukrainie pożyczki w wysokości 50 miliardów dolarów, która zostanie spłacona wraz z odsetkami z zamrożonych rosyjskich aktywów.
«Osiągnęliśmy polityczne porozumienie w sprawie dodatkowej pomocy finansowej dla Ukrainy w wysokości około 50 miliardów dolarów do końca tego roku w formie pożyczki, która mogłaby zostać spłacona dodatkowymi wpływami z rosyjskich aktywów zamrożonych w naszych jurysdykcjach», oficjalnie potwierdził premier Włoch Giorgia Meloni na szczycie G7, donosi BBC News.
«Nie mówimy o konfiskacie tych aktywów, ale o odsetkach od nich, które gromadzą się w czasie», - podkreśliła włoska przywódczyni.
Należy zauważyć, że to administracja prezydenta USA Bidena zaproponowała pomoc Ukrainie w ten sposób.
Planuje się, że Ukraina otrzyma od sojuszników 50 miliardów dolarów, a pożyczka zostanie spłacona wraz z odsetkami z zamrożonych rezerw złota i walut obcych rosji o wartości około 300 miliardów euro. Fundusze te są przechowywane w zachodnich instytucjach finansowych i generują kilka miliardów odsetek rocznie. Zachodni sojusznicy odrzucili pomysł konfiskaty rosyjskich aktywów i przekazania ich Ukrainie, ponieważ taka decyzja jest ryzykowna z prawnego punktu widzenia.
Środki z tego funduszu mogą być wykorzystane na pomoc wojskową, budżetową, humanitarną i odbudowę i najprawdopodobniej zostaną wypłacone nie wcześniej niż pod koniec 2024 roku.
Presja na rosję
Trzecim ważnym porozumieniem przywódców G7 jest wzmocnienie sankcji wobec rosji i krajów trzecich, które wspierają agresję rosji, współpracują z nią i dostarczają jej broń.
W przeddzień szczytu Departament Stanu USA i Departament Skarbu USA ogłosiły sankcje wobec 300 osób i podmiotów za ułatwianie nielegalnej wojny rosji przeciwko Ukrainie.
«Obejmują one kluczowe elementy sektora finansowego, osoby lub instytucje, które dostarczają rosji elementy krytyczne dla produkcji wojskowej, takie jak mikroelektronika, inżynieria mechaniczna i inne materiały. Nałożyliśmy sankcje na rosyjskie projekty energetyczne w sektorze naftowym i gazowym, które są w trakcie budowy lub nie zostały w pełni uruchomione. putin liczy na dochody z tych projektów, a nasze sankcje niszczą jego plany», - powiedział Biden.
Według niego, podczas szczytu G7 «rozmawialiśmy również o obawach dotyczących krajów takich jak Chiny, które dostarczają rosji materiałów do jej machiny wojennej. Zgodziliśmy się kontynuować współpracę, aby temu przeciwdziałać».
Według prezydenta USA, przywódcy G7 podjęli na szczycie trzy ważne kroki w celu wsparcia Ukrainy.
«Pierwszym z nich jest porozumienie w sprawie bezpieczeństwa między Ukrainą a Stanami Zjednoczonymi, drugim jest historyczne porozumienie w sprawie przekazania Ukrainie 50 miliardów rosyjskich państwowych funduszy majątkowych, a trzecim jest porozumienie w sprawie zastosowania sankcji wobec krajów trzecich, które wspierają rosję w wojnie. Zwiększa to presję na rosję i łącznie jest to potężny zestaw działań, które stworzą silniejsze podstawy dla sukcesu Ukrainy», - powiedział Biden.
W szczególności przywódcy G7 będą dyskutować o tym, jak ograniczyć cenę rosyjskiej ropy, zablokować przyszłe projekty energetyczne Kremla i zmniejszyć dochody Moskwy z metali. Przede wszystkim chodzi o flotę cienia, która omija sankcje, aby handlować rosyjską ropą. Według Bloomberga, USA, Wielka Brytania i UE zaczęły ostatnio nakładać sankcje na statki zaangażowane w te dostawy.
«Grupa G7 podejmie kroki, w tym sankcje i innowacyjne środki egzekwowania prawa, wykorzystując odpowiednie regiony geograficzne, w celu zwalczania wykorzystywania przez rosję zwodniczych alternatywnych metod wysyłki w celu obejścia naszych sankcji za pośrednictwem floty cienia», - podała agencja we wstępnym tekście oświadczenia ze szczytu.
Przywódcy G7 obiecują również, że zrobią więcej, aby utrudnić "rozwój przyszłych projektów energetycznych i zakłócić dostęp do towarów i usług, od których zależą te projekty» oraz będą nadal zmniejszać przychody rosji z metali.
Wyjątkowy szczyt
Szczyt G7 w południowych Włoszech odbył się w szczególnym otoczeniu politycznym, przede wszystkim ze względu na tegoroczne wybory prezydenckie w USA, w których może powrócić Donald Trump. To dodało pilności decyzjom przywódców G7, którzy są zwolennikami Ukrainy.
«To nie jest zwykłe G7. Często słyszy się to w rozmowach z amerykańskimi i europejskimi urzędnikami: jeśli nie uda nam się tego zrobić teraz, czy to w sprawie Chin, czy aktywów, możemy nie mieć kolejnej szansy. Nie wiemy, jak będzie wyglądał świat za trzy, sześć, dziewięć miesięcy», - powiedział CNN Josh Lipsky, starszy dyrektor Centrum Geoekonomii Rady Atlantyckiej.
Ponadto szczyt w 2024 r. odbywa się w kontekście zawirowań politycznych w Europie. Zaledwie kilka dni po wyborach do Parlamentu Europejskiego, w których centrowe partie przywódców Francji i Niemiec poniosły poważne porażki, przegrywając ze skrajną prawicą. W rezultacie prezydent Emmanuel Macron został nawet zmuszony do rozwiązania parlamentu i rozpisania przedterminowych wyborów.
Zachodni analitycy polityczni zwracają uwagę, że wśród przywódców G7 najbardziej stabilną pozycję ma gospodarz szczytu, przedstawiciel skrajnie prawicowej partii Bracia Włoch i premier Georgia Maloney. Stała się ona jedynym liderem wśród krajów europejskich G7, który otrzymał większość głosów w wyborach do Parlamentu Europejskiego i wzmocnił swoje wpływy polityczne w Unii Europejskiej.
Politico wyjaśniło, w jaki sposób kontekst wyborów europejskich wpływa na obecne negocjacje w sprawie Ukrainy. Publikacja zasugerowała, że gdyby propozycja pożyczki z zamrożonych aktywów Rosji nie została podpisana w Apulii, negocjacje mogłyby przeciągnąć się do lata, a następnie niebezpiecznie zbliżyć się do wyborów w USA.
«Niewielu europejskich urzędników jest przekonanych, że jeśli Trump wygra, okaże się wiarygodnym sojusznikiem w wojnie Ukrainy z rosją. I niezależnie od wyniku, kampania prezydencka, która osiąga punkt kulminacyjny i zmienia demokrację, nie będzie sprzyjającym momentem do zawierania wielostronnych umów ze Stanami Zjednoczonymi», - czytamy w artykule.
Rozszerzony krąg uczestników jest również interesujący. Oprócz prezydenta Ukrainy, do szczytu G7 dołączyło kilku innych prezydentów oraz papież. Według CNN, próbując poszerzyć dyskusję na szczycie, Giorgia Meloni zaprosiła do Włoch przywódców Indii, Brazylii, Turcji i Zjednoczonych Emiratów Arabskich, zdając sobie sprawę, że udział globalnych wpływów G7 maleje.
I met with @Pontifex and thanked His Holiness for his prayers for peace in Ukraine, his spiritual closeness to our people, and humanitarian aid for Ukrainians.
I informed the Pope about the consequences of Russian aggression, its air terror, and the difficult energy situation.… pic.twitter.com/MHhgrzbRZG
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) June 14, 2024
Poszerzony krąg uczestników był dla prezydenta Zelenskyy’ego okazją do przeprowadzenia serii rozmów na marginesie szczytu G7 przed Globalnym Szczytem Pokoju w Szwajcarii. W szczególności spotkał się z papieżem.