W niedawnym wywiadzie dla ukraińskich dziennikarzy prezydent Volodymyr Zelenskyy odpowiedział na pytanie o swoją potencjalną reelekcję w przyszłości w dość abstrakcyjny sposób. Kiedyś głowa państwa obiecała, że będzie sprawować władzę tylko przez jedną kadencję. Jednak teraz wydaje się, że jego opinia w tej sprawie uległa zmianie i nie wyklucza już niczego.
Jednocześnie gazeta Telegraph pisze, powołując się na źródła w administracji prezydenckiej, że decyzja o kandydowaniu na drugą kadencję została już podjęta. Zespół Zelenskyyego uważa, że prezydent ma duże szanse na reelekcję, więc ma gwarancję ponownego kandydowania.
UA.News rozmawiało ze znanym strategiem politycznym i politologiem, członkiem Stowarzyszenia Profesjonalnych Konsultantów Politycznych Ukrainy, Olehem Posternakiem. W wywiadzie opowiedział nam o swojej wizji ponownego wyboru Zelenskyyego i podzielił się swoimi poglądami na temat podstawowych problemów rządu i całego kraju.
Dlaczego prezydent Zelenskyy traci notowania i czy będzie w stanie ubiegać się o prezydenturę w nadchodzących wyborach. Przeczytaj o tym i nie tylko w naszym artykule.
Jakie są Pana zdaniem przyczyny spadku zaufania i rosnącej nieufności wobec prezydenta Zelenskyyego? Oczywiście jest wiele powodów, ale musi być kilka kluczowych.
Oleh Posternak: Tak, jest wiele powodów. Społeczeństwo ukraińskie żyje własnym rozwojem, własnym stanem wewnętrznym, więc stopniowo staje się obojętne na żałosną linię ukraińskich władz, które tym bardziej nie reagują na niektóre bolesne problemy w społeczeństwie - rząd, społeczeństwo - wojsko itp.
Dlatego, jeśli chodzi o dynamikę zaufania i nieufności, zacznijmy od tego, że różne badania socjologiczne pokazują różne stany rzeczy. Nie ma powodu, by nie ufać badaniom przeprowadzonym przez Kijowski Międzynarodowy Instytut Socjologii. Niemniej jednak zawsze jest to kwestia doboru próby, zawsze jest to kwestia dostosowań technicznych, pewnych zasad w badaniach opinii publicznej. Jest mało prawdopodobne, że ktokolwiek będzie bronił stanowiska, że prezydent powinien zawsze mieć stabilną ocenę zaufania lub nieufności.
Kwestia zaufania i nieufności nie jest kwestią oceny wyborczej, jest to ważny aspekt. Zdarzały się przypadki, gdy polityk szedł do urn z minimalnym zaufaniem i twierdził, że został ponownie wybrany lub wybrany. Jest jednak jeden szczegół, na który należy zwrócić uwagę. Zaufanie jest bardzo plastyczną i elastyczną kategorią. Natomiast nieufność jest kategorią bardziej stabilną i pośrednią, która szybciej przekształca się w anty-ocenę niż zaufanie w ocenę. Oznacza to, że najważniejszy nie jest wskaźnik zaufania, ale wskaźnik nieufności.
Przejdźmy teraz do powodów. Pierwszym powodem spadku ocen jest poważne zmęczenie społeczeństwa. Zelenskyy jednoznacznie kojarzy się z całą żałobą, z trudami wojny, z problemami takimi jak korupcja, armia, polityka kadrowa, administracja itp. Z jednej strony trudno mi powiedzieć, co prezydent robi źle. Nie można powiedzieć, że nic nie robi. Z drugiej strony, skuteczność jego działań, skuteczność administracji prowadzonej przez całą jego świtę, koncentruje się w Kancelarii Prezydenta. Oczywiste jest, że to nie rząd rządzi krajem, ale Urząd Prezydencki rządzi krajem.
To są “potężne” 5-6 menedżerów. Tak więc pierwszą kwestią jest nadal zmęczenie społeczeństwa wojną, a drugą jest ustanowienie silnego związku wojny z osobowością Zelenskyyego. To kiedyś okrutnie zażartowało z Winstona Churchilla w 1945 roku. Wygrał wojnę, ale przegrał następne wybory w Wielkiej Brytanii.
Ta sama historia może przydarzyć się Zelenskyyemu. I to jest drugi powód nieporozumień, a raczej błędów w komunikacji między rządem a społeczeństwem. Bądźmy szczerzy, spójrzmy na statystyki: ilu obywateli Ukrainy oglądało noworoczne przemówienie Zelenskyyego? Liczby te będą stosunkowo mniejsze, na przykład w porównaniu z wynikami z 2023 lub 2022 roku. Spójrzmy, ile osób ogląda codzienne przemówienia prezydenta. Poza medioznawcami, ekspertami, politologami czy bardzo aktywnymi obywatelami oczywiście tak. Ale prezydent przestał być newsmakerem.
Trzecim powodem spadku poziomu zaufania jest społeczeństwo. Kiedy nie ma zwycięstwa nad wrogiem zewnętrznym, zaczyna być zniewolone poszukiwaniem przynajmniej niektórych zwycięstw na froncie wewnętrznym. Zaczyna szukać wroga wewnętrznego. Nie pokonawszy wroga zewnętrznego, społeczeństwo szuka wroga wewnętrznego. Dlaczego politycy stali się bardziej aktywni? Aby pokazać, kto jest wrogiem wewnętrznym.
Pokrowsk już “pęka w szwach”, z rosyjską hordą kilometr dalej. Kurachowo jest już zdominowane przez rosjan. Wieś Szewczenkowo, z największymi zasobami litu w Ukrainie, jest już rosyjska. Jest zagrożenie na kierunku zaporoskim, a kampania kurska była niby niezła, ale z pośrednimi sukcesami.
Problem w tym, że - i to jest czwarty powód - społeczeństwo ukraińskie jest bardzo obciążone tematem sprawiedliwości. Jest to kluczowa rzecz, podstawowa, funkcjonalna, psychologiczna rzecz, która znajduje się w samym sercu struktur mentalnych ukraińskiego społeczeństwa. A kiedy podrażnisz tę sprawiedliwość, reakcja będzie szybka na każdy bodziec.
Część ukraińskiego społeczeństwa zaczyna rozumieć, że Zelenskyy jest dla nich irytujący. Choć pewnie w stanie wojennym rosyjskie władze i rosyjska propaganda bardzo by tego chciały. Ale żyjemy w demokratycznym państwie, w demokratycznym społeczeństwie, więc to żądanie jest naturalne, choć może być podsycane przez wrogie operacje prsychologiczne.
Dlaczego więc władze są tak zdeterminowane, by unikać niepopularnych decyzji? To znaczy, jeśli założymy, że rozumieją, że najprawdopodobniej stracą władzę po wyborach, ale przynajmniej mają szansę przejść do historii jako zwycięzcy. Jaka jest Twoja opinia?
Oleh Posternak: Liczba ofiar wyraźnie nie oznacza, że możemy twierdzić, że jesteśmy zwycięzcami.
Volodymyr Zelenskyy jest politykiem zależnym od wyborców. To normalne w demokratycznym społeczeństwie. Jeśli przeprowadzić prawdziwą socjologię i zapytać, jaki byłby idealny obraz wyjścia z wojny dla społeczeństwa, może się okazać, że jest to tymczasowy rozejm z federacją rosyjską, zaprzestanie działań wojennych. Ludzie chcą odetchnąć, poczuć, jak to jest bez pocisków z dronów, bez raportów Sztabu Generalnego i bez nieprzewidywalnych czarnych łabędzi.
A jeśli następnym krokiem władz będzie rzeczywisty postęp w kierunku integracji europejskiej, poprawa życia w kraju i przeprowadzenie referendów w pilnych kwestiach, Zelenskyy będzie w stanie wygrać inicjatywę nad starymi politykami. Zwłaszcza jeśli uda mu się przywrócić inwestycje, wdrożyć projekty obronne na dużą skalę itp.
Przeciętny Ukrainiec myśli: “Chcę, aby mój prezydent był na tyle silny i mądry, aby ochronić mnie przed nową agresją rosji. Albo wyjadę za granicę po zakończeniu stanu wojennego”. Takie opinie dominują dziś w ukraińskim społeczeństwie. Zelenskyy może wykorzystać te oczekiwania i pokazać, że jest kolejnym prezydentem pokojowej, cywilnej Ukrainy, prezydentem na przykład projektów odbudowy, inwestycji i cyfryzacji. Dlaczego Fiodorow utrzymuje swoją pozycję w rządzie? Jest mu to bardzo potrzebne.
Wciąż mam taką myśl. Być może w przyszłości zespół Zelenskyyego będzie próbował stworzyć wizerunek wojskowego jako przestępcy. Tak, tak. Dokładnie jako przestępcy. Wystarczy spojrzeć na wiadomości: gdzieś byli żołnierze popełniają przestępstwa, opuszczają swoje jednostki bez pozwolenia, dezerterują. Do tego dochodzą konflikty z przedstawicielami terytorialnych centrów rekrutacji i wsparcia społecznego. Noszą taki sam mundur jak inni obrońcy. Negatywny wizerunek terytorialnego centrum rekrutacji jest już przenoszony do sił zbrojnych.
Dlatego w 2022 r. nie będzie już takiego zaufania do sił zbrojnych jak kiedyś. Absolutne zaufanie spada. Kształtuje się obraz wojska jako pewnego problematycznego podmiotu w społeczeństwie.
Jako źródła zagrożenia?
Oleh Posternak: Oczywiście. I na tym tle przestraszone społeczeństwo cywilne zagłosuje na kogo? Na Valeriia Zaluzhnyyego czy na Volodymyra Oleksandrovycha Zelenskyyego? To oczywiste.
Oznacza to, że konfrontacja w 2025 r. będzie konfrontacją między grupą pokojową a grupą wojenną. I jakieś pośrednie opcje, kombinacje. Na przykład “jesteśmy za pokojem, ale z maksymalną mobilizacją społeczeństwa do obrony”.
Tak więc zwolennicy grupy pokojowej będą bardziej skłonni głosować na Zelenskyyego niż na jakąś nową “grupę pokojową”. Tutaj Zelenskyy jest lepszy, ponieważ jest oczywiście zrozumiały i znajomy. W zasadzie jest on najbardziej przewidywalnym politykiem w grupie pokojowej. Wyborca rozumie, jakie będą jego działania.
Poprzednie pokojowe rządy Zelenskyyego były naznaczone pewnymi sukcesami. A Ukraińcy nie będą chcieli głosować na warunkowego Boyko, który może być zbyt “blisko” pojednania z rosją.
Dlatego Zelenskyy ma szansę na reelekcję. On o tym wie i Kancelaria Prezydenta również to rozumie.
Mykyta Trachuk