Były sekretarz stanu USA i doradca ds. bezpieczeństwa narodowego, jeden z najbardziej wpływowych dyplomatów XX wieku, laureat Pokojowej Nagrody Nobla Henry Kissinger zmarł w wieku 100 lat.
29 listopada Kissinger zmarł w swoim domu w Connecticut. Okoliczności jego śmierci nie zostały podane.
Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się, kim był legendarny Henry Kissinger, dlaczego Ford nazwał go «super sekretarzem stanu» i za co zapamiętano kontrowersyjnego dyplomatę.
Kim jest Henry Kissinger?
Henry Kissinger to legenda amerykańskiej dyplomacji. Nazywany jest ojcem odbudowy stosunków USA-Chiny, pokoju w Wietnamie i odprężenia z Moskwą.
Ojczyzną dyplomaty jest Bawaria, niemieckie miasto Fürth. Urodził się w rodzinie ortodoksyjnych Żydów 27 maja 1923 roku. Rodzina była prześladowana przez nazistów i w 1938 r. uciekła z Niemiec do Nowego Jorku. Co ciekawe, po urodzeniu przyszły sekretarz stanu otrzymał imię Heinz, które później zmienił na Henry.
W Nowym Jorku 15-letni Kissinger rozpoczął swoją podróż od uczęszczania do szkoły na Manhattanie, pracując jednocześnie w niepełnym wymiarze godzin w fabryce pędzli do golenia.
W 1943 roku wstąpił do wojska. Dzięki znajomości języka niemieckiego został zwerbowany do jednostki wywiadowczej 84 Dywizji Piechoty, gdzie zajmował się denazyfikacją i poszukiwaniem byłych członków SS w Hanowerze i Hesji. Za swoje zasługi Kissinger został odznaczony Brązową Gwiazdą.
Po wojnie Kissinger ukończył z wyróżnieniem Harvard. Innym niezwykłym faktem jest to, że jego 388-stronicowa praca magisterska, «Znaczenie historii», jest najdłuższą w historii uniwersytetu. Następnie Henry przez prawie 20 lat prowadził udaną karierę jako profesor i ekspert.
W 1969 roku Richard Nixon, 37. prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki, zaproponował Kissingerowi, znanemu analitykowi, stanowisko swojego asystenta ds. bezpieczeństwa narodowego. W czasie współpracy ze świeżo upieczonym politykiem, przywódca kraju otwarcie gardził Sekretarzem Stanu Williamem Rogersem. Już w 1973 r. Kissinger po raz pierwszy w historii USA zajmował oba kluczowe stanowiska w polityce zagranicznej. Po rezygnacji prezydenta Nixona nadal pełnił funkcję szefa Departamentu Stanu w administracji prezydenta Geralda Forda.
Pod rządami sekretarza Kissingera Stany Zjednoczone podjęły kroki w zakresie polityki zagranicznej, które zmieniły przebieg zimnej wojny. W szczególności tajne negocjacje Kissingera w 1971 r. doprowadziły do historycznej wizyty Richarda Nixona w Pekinie i normalizacji stosunków między USA a Chinami.
Ponadto, dzięki jego bezpośredniemu aktywnemu zaangażowaniu, nuklearno-polityczna konfrontacja z ZSRR, zimna wojna, została złagodzona i nazwana Détente. W maju 1972 r. miało miejsce najważniejsze wydarzenie tego procesu - oficjalna wizyta Richarda Nixona w ZSRR, która była pierwszą osobistą wizytą prezydenta USA w rosji. Sam Kissinger wielokrotnie spotykał się z vladimirem putinem, ostatnio w Moskwie w 2016 roku. Chociaż w swoich publicznych wypowiedziach krytykował aneksję Krymu przez rosję. Nawiązał również nieformalne stosunki, choć nie przyjacielskie, z kierownictwem ZSRR. Wśród licznych tytułów i wyróżnień dyplomaty znalazły się tytuły akademika Rosyjskiej Akademii Nauk i doktora honoris causa Akademii Dyplomatycznej rosyjskiego MSZ.
Kolejną znaczącą kartą w biografii Kissingera jest jego udział w negocjacjach dotyczących wycofania wojsk amerykańskich z Wietnamu w 1973 roku, w wyniku czego demokratyczny Wietnam Południowy został szybko zajęty przez wojska komunistycznego Wietnamu Północnego przy aktywnym wsparciu totalitarnych rządów Związku Radzieckiego i Chin, a opór został stłumiony w krótkim czasie. Kissinger był również krytykowany za bombardowanie Kambodży podczas wojny w Wietnamie, co doprowadziło do powstania reżimu Czerwonych Khmerów.
W 1973 roku Henry Kissinger otrzymał nawet Pokojową Nagrodę Nobla za przygotowanie porozumienia paryskiego w sprawie Wietnamu, podpisanego 13 czerwca, które przewidywało zawieszenie broni. Dyplomata odebrał nagrodę wspólnie z prezydentem Wietnamu Północnego Le Duc Tho, który odmówił przyjęcia nagrody, zauważając, że negocjacje nie przyniosły jeszcze pokoju. Dwóch członków Komitetu Noblowskiego zrezygnowało z powodu pytań dotyczących tajnych bombardowań Kambodży przez Stany Zjednoczone. Krytycy twierdzili, że Komitet Noblowski podjął decyzję zbyt pochopnie, biorąc pod uwagę wynik końcowy.
Dyplomata brał również udział w arabsko-izraelskich rozmowach pokojowych w latach 1973-1975, które zaowocowały narodzinami długo tlącego się konfliktu i wysokim poziomem stałego zagrożenia terrorystycznego dla państwa Izrael z jednej strony oraz niemożnością stworzenia pełnoprawnego państwa palestyńskiego z drugiej.
Według Reutersa, podczas gdy wielu szanowało Kissingera za jego błyskotliwy umysł i ogromne doświadczenie, inni uznali go za zbrodniarza wojennego za wspieranie antykomunistycznych dyktatur, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej. W ostatnich latach życia podróże Kissingera były ograniczane przez próby aresztowania go przez inne kraje lub przesłuchania go w sprawie przeszłej polityki zagranicznej USA.
Ronald Reagan, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych z ramienia Partii Republikańskiej, zdystansował się od Kissingera, którego uważał za oderwanego od swoich konserwatywnych wyborców.
Po wycofaniu się z polityki Kissinger założył firmę konsultingową w Nowym Jorku, która doradzała światowej elicie korporacyjnej. Zasiadał w radach nadzorczych firm, uczestniczył w różnych forach poświęconych polityce zagranicznej i kwestiom bezpieczeństwa, pisał książki i stał się regularnym komentatorem medialnym na temat stosunków międzynarodowych.
Nawet po setnej rocznicy urodzin Kissinger był aktywny w polityce, uczestnicząc w spotkaniach w Białym Domu, publikując książkę o stylach przywództwa i zeznając przed komisją senacką na temat zagrożenia nuklearnego ze strony Korei Północnej. W lipcu 2023 r. Kissinger niespodziewanie poleciał do Pekinu, aby spotkać się z prezydentem Chin Xi Jinpingiem.
Kissinger o Ukrainie
Henry Kissinger wspierał Ukrainę, ale podczas wojny na pełną skalę wygłosił kilka kontrowersyjnych oświadczeń.
W maju 2023 r. były sekretarz stanu USA powiedział, że jest przekonany, że «prawdziwe negocjacje" między Ukrainą a rosją będą możliwe do końca roku. Będą one możliwe dzięki Chinom.
«Teraz, gdy Chiny przystąpiły do negocjacji, myślę, że osiągną one swój szczyt do końca roku. Będziemy mówić o procesach negocjacyjnych, a nawet prawdziwych negocjacjach», - powiedział Kissinger.
Były sekretarz stanu USA zaczął mówić o negocjacjach w maju 2022 r., na początku inwazji na pełną skalę. Zasugerował wówczas, że Ukraina powinna negocjować z rosją, nawet jeśli konieczne będą ustępstwa. W odpowiedzi Mykhailo Podolyak nazwał go «panikarzem z Davos", a prezydent Ukrainy Volodymyr Zelenskyy powiedział: «Wygląda na to, że pan Kissinger nie jest w 2022 roku, ale w 1938».
W lipcu Kissinger poprawił się i powiedział, że w ewentualnych przyszłych rozmowach z rosją Zachód i Ukraina powinny zażądać zwrotu wszystkich ukraińskich terytoriów zajętych po 24 lutego.
W grudniu 2022 r. Kissinger ponownie zasugerował rozpoczęcie rozmów pokojowych z rosją, aby zmniejszyć ryzyko nowej wojny światowej. W tym czasie Kancelaria Prezydenta odpowiedziała również, że nie rozumie on natury tej wojny i powtarza narracje rosyjskiej propagandy.
Również na początku 2023 roku Kissinger, przemawiając na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos, powiedział, że członkostwo Ukrainy w NATO będzie «właściwe» po ustanowieniu pokoju.
Powiedział, że chociaż był przeciwny przystąpieniu Ukrainy do NATO przed inwazją rosji, teraz uważa to za "pożądany rezultat". Według niego, wcześniej obawiał się, że przystąpienie Ukrainy do Sojuszu Północnoatlantyckiego doprowadzi do wojny z rosją.
«Teraz, gdy proces osiągnął ten poziom, idea neutralnej Ukrainy nie ma już sensu w tych okolicznościach. A na koniec procesu, który opisałem, powinien być zagwarantowany przez NATO w dowolnej formie, jaką NATO może rozwinąć, ale uważam, że członkostwo Ukrainy w NATO byłoby właściwym wynikiem», - powiedział były sekretarz stanu.
Tak więc legendarny polityk Henry Kissinger jest kontrowersyjnym dyplomatą, który wielokrotnie zmieniał bieg nie tylko amerykańskiej, ale i światowej historii. Były sekretarz stanu USA został nawet nazwany dyplomatą, który wdrożył «realpolitik" - interakcję ze światem opartą na praktycznych celach, a nie ideałach moralnych. Nie neguje to jednak jego roli w tworzeniu obecnej struktury politycznej i społecznej świata.