21 września w Kijowie odbył się dzień otwarty Muzeum Wybitnych Postaci Kultury Ukraińskiej, które łączy dawne domy rodziny Lesi Ukrainki, Mykoly Lysenko i Mykhaila Starytskyy`ego. Każdy mógł dowiedzieć się więcej o życiu i twórczości wybitnych Ukraińców, a także zanurzyć się w historycznej atmosferze końca ubiegłego i początku ubiegłego wieku, kiedy rodziny tych wybitnych osobistości mieszkały przy dzisiejszej ulicy Saksahanskoho (wówczas Mariinsko-Blahowishchenska).
Podczas Dnia Otwartego wystawy muzeum były bezpłatne. Wielu mieszkańców Kijowa i turystów, w tym obcokrajowców, skorzystało z tej możliwości. Do centrum Kijowa przybyli ludzie różnych pokoleń, mimo że noc wcześniej stolica doświadczyła zmasowanego ataku wroga, a sam budynek przywitał ich oknami zabitymi sklejką.
Według przewodników, niektóre z eksponowanych przedmiotów należały do wybitnych Ukraińców i ich rodzin. Część wnętrza reprezentują oryginalne typologiczne meble i przedmioty gospodarstwa domowego z tamtej epoki, które są określane jako pamiątki, a także przedmioty wykonane według współczesnych modeli.
Dom Lesi Ukrainki
Kompleks muzealny składa się z pięciu domów pamięci i działów wystawienniczych. Lesia Ukrainka odwiedziła dom, w którym rodzina Kosachów mieszkała przez dziesięć lat od 1899 roku. Jedynymi wyjątkami były sezony jesienno-zimowe 1899-1901 i 1905-1907.
Podczas podróży rodziny Kosach-Dragomanov w czasie trudnych wydarzeń historycznych, wiele rodzinnych pamiątek zaginęło. Ale te, które przetrwały, znalazły swoje miejsce w odtworzonym mieszkaniu pamięci. Wśród nich jest przyrząd do pisania, którego poetka używała osobiście.
Jest też koszula, którą Łesia Ukrainka własnoręcznie wyhaftowała.
W mieszkaniu znajduje się również wiele fotografii rodziny i ich przyjaciół, listy Lesi Ukrainki do rodziny oraz szkice utworów pisarki.
Część kolekcji stanowią przedmioty starannie przechowywane przez krewnych Lesi Ukrainki, którzy byli rozproszeni po całym świecie. Chętnie dodawali oni rodzinne pamiątki do kolekcji muzeum.
Wnętrze uzupełniają oryginalne typologiczne meble i przedmioty gospodarstwa domowego z tamtej epoki, które są opisywane jako podobne do pamiątkowych przedmiotów, a także przedmioty wykonane według współczesnych modeli. Źródłem naukowej rekonstrukcji i restauracji były dokumenty archiwalne, fotografie, listy i wspomnienia rodziny i przyjaciół poetki.
Dom Mykoly Lysenko
Muzeum wybitnego ukraińskiego kompozytora, pianisty, dyrygenta i pedagoga mieści się w dawnym domu przyrodnika Mykoly Hvozdyka, w którym Mykola Lysenko wynajmował drugie piętro od sierpnia 1894 do listopada 1912 roku pod ówczesnym adresem 95-b Mariinsko-Blahowishchenska.
W odtworzonym salonie znajduje się fortepian koncertowy Blüthnera i portret Lysenko autorstwa Osypa Kurylasa w unikalnej rzeźbionej ramie.
Gabinet artysty, w którym znajduje się większość pamiątkowych mebli i rzeczy osobistych kompozytora, został odtworzony na podstawie zdjęć dokumentalnych. Odrestaurowano autentyczne parkiety i listwy oraz zachowano piece kaflowe. Ściany zdobią ukraińskie ludowe instrumenty muzyczne z kolekcji Lysenko: lira na kółkach, torban, cymbały i kobza. Tutaj Mykola Lysenko pracował nad swoimi operami «Taras Bulba», «Eneida», «Nokturn», ostatnimi wydaniami «Muzyki dla Kobzara», aranżacjami pieśni ludowych i najsłynniejszymi miniaturami fortepianowymi.
W muzeum znajduje się wiele plakatów z koncertów z udziałem artysty, a także jego listy i prace.
Kolekcja muzeum opiera się na osobistym archiwum artysty, które zostało przeniesione z Gabinetu-Muzeum Mykoly Lysenko w Państwowym Konserwatorium w Kijowie, eksponatach Muzeum Teatralnego oraz tych przekazanych przez potomków kompozytora. To muzeum żyje muzyką Lysenko. Wycieczkom towarzyszą nagrania jego kompozycji, a w muzeum często odbywają się koncerty oparte na jego utworach.
Muzeum Mykhaila Starytskyy`ego
Muzeum wybitnego ukraińskiego dramaturga, poety, prozaika, tłumacza, osoby publicznej i jednego z założycieli ukraińskiego teatru zawodowego, Mykhaila Starytskyy, zostało otwarte w sierpniu 2002 roku. Pisarz, jego żona Sofia Vitaliivna, córka Mariia i syn Yurii wprowadzili się do mieszkania przy ulicy Mariinsko-Blahowishchenska 93 (obecnie Saksahanskoho) w 1901 roku i mieszkali tam przez ostatnie trzy lata swojego życia.
Wystawa składa się z dwóch części. Pierwszą z nich jest mieszkanie upamiętniające pisarza, w którym odtworzono wnętrza salonu, gabinetu, pokoju najstarszej córki Marii i jadalni, a także wystawę «Działalność literacka i teatralna M. Starytskyy`ego».
Druga część wystawy, «Kontynuacja tradycji rodzinnych», poświęcona jest życiu i twórczości dzieci i wnuków dramaturga. Wszyscy oni, wierni woli ojca, wnieśli znaczący wkład w rozwój kultury narodowej.
Dzisiejsze życie muzeum
Na terenie kompleksu muzealnego stale odbywają się wystawy poświęcone historii Ukrainy i jej wybitnym postaciom. Pomimo stanu wojennego muzeum nadal działa. Obecnie można w nim oglądać multimedialną wystawę [Niezniszczeni].
Wystawa opowiada o aresztowaniach osób z najbliższego kręgu rodziny Starytskich i Kosachów, oskarżeniach przeciwko mężowi Lesi Ukrainki, uwięzieniu wnuczki Mykhaila Starytskyy`ego i prześladowaniach rodziny Ivana Franko.
Organizatorzy tej interaktywnej wystawy o represjach wobec ukraińskiej inteligencji zauważają, że historia tych wybitnych rodzin służy jako przykład tego, jak władza radziecka systematycznie tłumiła nośniki ukraińskich idei i kultury, próbując wymazać tożsamość narodową naszego narodu.
Wystawa obejmuje około 100 eksponatów, z których większość jest prezentowana po raz pierwszy. W szczególności na wystawie wykorzystano materiały z Centralnego Państwowego Archiwum Stowarzyszeń Publicznych i Ukrainoznawstwa, Sektorowego Państwowego Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, Centralnego Państwowego Archiwum Audiowizualnego i Elektronicznego, a także eksponaty z Narodowego Rezerwatu Historyczno-Memorialnego Bykowniańskie Mogiły oraz ze zbiorów Muzeum Wybitnych Postaci Kultury Ukraińskiej.
Wystawa odtwarza celę izolacyjną, w której władze radzieckie przetrzymywały wybitnych ukraińskich naukowców, ludzi kultury i publicystów w odległych syberyjskich obozach, próbując złamać ich ducha. W sali prezentowane są nagrania z procesów sądowych tych ludzi, których jedynym pragnieniem było żyć i tworzyć w wolnej, niepodległej i dostatniej Ukrainie.
Wystawa potrwa do 14 października 2023 roku. Wstęp jest bezpłatny.
