Mystetskyi Arsenal był gospodarzem pierwszego charytatywnego festiwalu Ukraïner, «Odważne miasta». Wydarzenie było kontynuacją projektu badawczego o tej samej nazwie, który został zaprezentowany przez zespół projektowy w zeszłym roku. Była to seria filmów o walce mieszkańców tymczasowo okupowanych miast, stworzona wspólnie z lokalnymi historykami, historykami i aktywistami. Głównym celem festiwalu było zebranie 10 mln UAH na rozminowywanie Ukrainy. Niewiele jest platform, które omawiają politykę pamięci i de-okupację poznawczą. Ponadto główną motywacją dla wszystkich działań Ukraїner jest zwalczanie skutków rosyjskiej propagandy. Zaczynamy pracować na ukraińskich terytoriach, gdy tylko zostaną wyzwolone od okupantów. Publikujemy tam książki i kręcimy filmy. To także proces przezwyciężania propagandowego tła stworzonego przez rosję, z którym staramy się walczyć nie tylko w Ukrainie, ale i na całym świecie. Dziś jest tu nawet bloger z Brazylii, który również mówił o potrzebie przezwyciężenia rosyjskiej propagandy w swojej ojczyźnie
Festiwal «Odważne miasta» obejmował wiele różnych działań: dyskusje panelowe z ekspertami na temat wyzwań stojących przed Ukrainą po deokupacji, koncert z gwiazdami śpiewającymi piosenki o okupowanych miastach i inne interaktywne wydarzenia.
Przeczytaj więcej o «Odważne miasta» na UA.NEWS.
10 milionów na rozminowywanie Ukrainy
Zespół Ukraїner podkreślił, że Ukraina jest obecnie najbardziej zaminowanym krajem na świecie. Fundacja charytatywna «Wróć żywy» uruchomiła zbiórkę pieniędzy na rozminowywanie. Zespół Ukraïner również przyłączył się do tej inicjatywy w ramach akcji charytatywnej «Odważne miasta». Celem jest zebranie 10 milionów UAH dla grup inżynieryjnych i rozminowywania Sił Wsparcia Ukraińskich Sił Zbrojnych.
Zebrane fundusze zostaną wykorzystane na zakup sprzętu dla ośmiu grup inżynieryjnych, w tym radiotelefonów, tabletów, toreb saperskich, pick-upów, helikopterów, wykrywaczy metali i innego dodatkowego wyposażenia.
Poznawcza de-okupacja: od czego zacząć i jak uniknąć ryzyka
Wydarzenie rozpoczęło się od serii tematycznych dyskusji panelowych na temat wyzwań i możliwości, które czekają Ukrainę po wyzwoleniu jej terytoriów od rosyjskich najeźdźców.
Pierwszą z nich była dyskusja na temat poznawczej de-okupacji - mentalnego powrotu obywateli do ukraińskiej przestrzeni informacyjnej. Rozmowę moderował Bohdan Lohvynenko, założyciel projektu Ukraïner i autor książki De-okupacja. Wśród uczestników:
- Tamila Tasheva, Stały Przedstawiciel Prezydenta Ukrainy w Autonomicznej Republice Krymu,
- Vitalii Belobrov, zastępca burmistrza Chersonia,
- Maksym Svezhentsev, aktywista, doktor historii,
- Oleksandr Solontai, szef organizacji pozarządowej «Agencja Odbudowy i Rozwoju», starszy doradca ds. decentralizacji CLIR projektu SURGe.
Jednym z tematów rozmowy było budowanie sprawiedliwego społeczeństwa po deokupacji terytoriów zajętych przez rosję w 2014 roku.
W społeczeństwie postsowieckim, które doświadczyło traumy ZSRR i ma doświadczenie lustracji, istnieje zapotrzebowanie na sprawiedliwość w społeczeństwie ukraińskim. Chodzi o to, aby ludzie, którzy zajmowali niższe stanowiska, a następnie pracowali dla rosjan podczas okupacji, nie zajmowali stanowisk władzy
Rozmawialiśmy również o kolaborantach i o tym, jak zapewnić, że wszyscy oni zostaną ukarani po deokupacji. W końcu w 2014 roku wielu zdrajców po prostu się «opłaciło».
To mit, że sprawy karne zostaną wszczęte przeciwko wszystkim, którzy byli kolaborantami. W 2014 roku w obwodach ługańskim i donieckim było wiele osób, które po prostu się opłaciły
Ukraina jest mile widziana na wszystkich terytoriach okupowanych od 2014 roku. Inne narracje to rosyjska propaganda.
To nieprawda, że nie jesteśmy mile widziani. Propaganda to moja największa wada. Ale jeśli masz możliwość opuszczenia Krymu, zrób to. Kobiety noszą żółty i niebieski manicure, na weselach gra ukraińska muzyka, restauracje są potem zamykane. Ale ludzie stawiają opór - na przykład ruchy Żółta Wstążka i Atesh
Poruszono również inną ważną kwestię: brak personelu na okupowanych terytoriach, który mógłby przywrócić życie publiczne po deokupacji. Tamila Tasheva wspomniała o programie rekrutacji osób do pracy na Krymie po wyzwoleniu półwyspu.
Niedobór personelu na Krymie wynosi co najmniej 50 000 osób. Złożono już około 2000 wniosków, a 1600 zostało zaakceptowanych. Są to menedżerowie, specjaliści z różnych dziedzin, pedagodzy i lekarze. Ale nad rejestrem pracujemy osobno z organami ścigania. Ten proces musi być stymulowany, ludzie muszą być motywowani wyjaśnieniami, wynagrodzeniami itp.
Vitalii Belobrov podkreślił, że jest wystarczająco dużo ludzi chętnych do odbudowy okupowanych regionów i pracy w nich.
Ludzie będą zgłaszać się na ochotnika, ponieważ chcą być zaangażowani. Na przykład urzędnik z Kijowa przez dwa miesiące był wolontariuszem w Chersoniu
Polityka pamięci: jak budować nowe narracje
Podczas drugiego panelu dyskusyjnego eksperci dyskutowali o tym, jak obalić mity na temat historii Ukrainy, jak zdystansować się od idei «bratniego narodu" i innych narzuconych kontekstów oraz jak tworzyć uczciwe narracje, «przerysowywać» historię i domagać się naszej starożytnej ukraińskiej tożsamości dzisiaj. Rozmowę moderowała Darka Hirna, ukraińska dziennikarka, prezenterka telewizyjna, autorka filmów dokumentalnych i kanału YouTube Faces of Independence. Wśród uczestników:
- Alim Aliyev, zastępca dyrektora generalnego Instytutu Ukraińskiego, członek zarządu PEN Ukraine,
- Lesia Gasydzhak, pełniąca obowiązki dyrektora generalnego Narodowego Muzeum Ludobójstwa Hołodomoru,
- Yevhen Hlibovytskyy, ekspert ds. strategii długoterminowych,
- Olesia Ostrowska-Liuta, menedżer sztuki i kurator sztuki współczesnej, dyrektor Narodowego Kompleksu Kulturalno-Artystyczno-Muzealnego «Mystetskyi Arsenal».
W Ukrainie są już dzieci, które urodziły się i wychowały pod okupacją, ludzie i rodziny, które od lat żyją w rosji z poczuciem ukraińskiej tożsamości. Dlatego kwestia tożsamości narodowej jest bardzo istotna.
Są dzieci, które już urodziły się i wychowały pod okupacją. Ci, których kraj okupujący wysyła na wojnę z okupowanych terytoriów, są ofiarami. Ich ciała wracają do domu. A na Krymie dla części społeczności ci, którzy są w Siłach Zbrojnych Ukrainy, są bohaterami, ponieważ są to ich krewni, mężowie itp.
Olesya Ostrovska-Liuta mówiła o tym, jak Ukraina powinna pracować z okupowanymi terytoriami po ich wyzwoleniu.
Pierwszym z nich jest militarne wyzwolenie terytoriów. Drugim jest kultura. Na przykład na Krymie często mówiono, że kultura rosyjska jest bardziej prestiżowa. Nie powinno już tak być. My, jako państwo, powinniśmy pomyśleć o tym, jak zaangażować młode pokolenie z terytoriów okupowanych w globalizację - oznacza to włączenie do globalnego dyskursu. Mówimy o międzynarodowych wymianach studenckich, kulturalnych itp. Ponadto jest to edukacja - powinien nastąpić proces samoanalizy, wydziały powinny się zmienić, ponieważ specjaliści od kultury rosyjskiej nigdzie nie pójdą, po prostu zmienią kierunek
Powrót do różnorodności. Jak przezwyciężyć konsekwencje rosyjskiej kolonizacji i przywrócić prawa rdzennej ludności?
Podczas tej rozmowy eksperci dyskutowali na temat rdzennej ludności w Ukrainie, a także o tym, w jaki sposób konsekwencje kolonizacji nadal przejawiają się w ukraińskim społeczeństwie i jak sobie z tym poradzić.
Dyskusję moderował Alim Aliyev. Wśród uczestników:
- Yevheniia Sapozhnykova, redaktor naczelna wydawnictwa Ukraїner,
- Roman Kabachii, historyk, dziennikarz, starszy badacz w Narodowym Muzeum Historii Ukrainy w czasie II wojny światowej,
- Martin-Oleksandr Kyslyy, historyk, doktor, badacz historii Tatarów krymskich.
Yevheniia Sapozhnykova podkreśliła, że ważne jest, aby zrozumieć, kto obecnie mieszka na okupowanych terytoriach. Ważne jest, aby móc rozmawiać z tymi ludźmi.
Trzeba zrozumieć, z kim się rozmawia na terytoriach deokupowanych. Mówiąc o Krymie, jest to zupełnie inna rozmowa, różnią się one od terytoriów, które były okupowane podczas wojny na pełną skalę. Istnieje ryzyko, że ludzie tam mogą być bardziej zamknięci i nieufni. Od dziewięciu lat znajdują się w stanie, w którym nie wolno im nic mówić
Ważne jest również prawidłowe zidentyfikowanie cech ludzi na terytoriach okupowanych.
W 2016 roku zaczęliśmy filmować społeczności narodowe i mniejszości. Powiedzieli, że nie lubią istnieć z tym terminem. Dlatego pominęliśmy te społeczności, zostały one odrzucone
Ukraińców, którzy pozostali na okupowanych terytoriach, gdy przybyli tam rosjanie, nie można nazywać zdrajcami.
Nie powinniśmy patrzeć na ludzi, którzy pozostali na okupowanych terytoriach jak na zdrajców. Musimy wrócić i ich wysłuchać. Oni pozostali na swojej ziemi
Pływanie na linii frontu: de-okupacja i rozminowywanie wyzwolonych terytoriów. Jak zapewnić ludziom bezpieczny powrót i życie na wyzwolonych terytoriach?
Ostatni panel dyskusyjny poświęcony był jednemu z najważniejszych tematów naszych czasów - rozminowywaniu wyzwolonych terytoriów. «Linia frontu» to podcast stworzony przez dziennikarza Oleha Novikova i współorganizatora przestrzeni Valerii`ego Ageeva. Podczas dyskusji uczestnicy będą rozmawiać o de-okupacji ukraińskich miast i rozminowywaniu wyzwolonych terytoriów.
W dyskusji wezmą udział przedstawiciele Fundacji «Wróć Żywy». W szczególności:
- Taras Chmut, analityk wojskowy, sierżant rezerwy piechoty morskiej, ochotnik, uczestnik wojny rosyjsko-ukraińskiej. Założyciel Ukraińskiego Centrum Wojskowego. Dyrektor inicjatywy «Wróć żywy",
- Viktoriia Dvoretska, kierownik działu instruktorów w «Wróć żywy»,
- Oleh Karpenko, zastępca dyrektora Fundacji «Wróć żywy»,
- Ivan Naumenko (Pan Anonim), Dyrektor Departamentu Inicjatyw Strategicznych Fundacji «Wróć Żywy".
Taras Chmut opowiedział o mechanizmach rozminowywania. Podczas dyskusji wyjaśniono również, dlaczego tak ważna jest pomoc jednostkom saperskim.
Wcześniej ich przełożeni zakazywali jednostkom rozminowywania współpracy z mediami. Dlatego nie miały wystarczającego wsparcia
Zamieniliśmy wolontariat w show. Dlatego zasoby trafiają nie tam, gdzie są potrzebne, ale tam, gdzie jest obraz. W rezultacie ktoś dostaje za dużo, gdy ma fajne zdjęcia. A ktoś, kto wykonuje pracę i nie ma czasu na to wszystko, nie ma nic.
Taras Chmut powiedział również, że fundacja składa indywidualny zestaw do rozminowywania dla każdego sapera. Nie jest to proces zmechanizowany, ale osobisty. Dlatego pomagają oni wojskowym osobiście. Dodał również, że rozminowywanie ukraińskich terytoriów będzie trwało jeszcze bardzo długo.
Wciąż znajdujemy pociski z czasów II wojny światowej. Za 20 lat ktoś nadal będzie trafiał na miny z naszej wojny. Niemożliwe jest całkowite oczyszczenie wszystkiego.
Ukraina przechodzi teraz przez unikalne doświadczenie rozminowywania podczas wojny.
Jesteśmy obecnie jedynym krajem prowadzącym rozminowywanie podczas wojny. Pomoc w rozminowywaniu humanitarnym i bojowym znacząco pomoże w tym procesie po zakończeniu wojny. 1 rok wydobycia równa się 10 latom rozminowywania.
Rozmawialiśmy również o rozminowywaniu wód Ukrainy.
Rozminowywanie Morza Czarnego i rzek to kolejny duży problem dla Ukrainy. Jest jednak dobra wiadomość - flota trałowców z Wielkiej Brytanii ma oczyścić Morze Czarne.
Koncert i aukcja
W ramach festiwalu odbyły się również występy na żywo ukraińskich muzyków. Ponadto odbyła się aukcja artefaktów muzycznych i wojskowych.
Gospodarzem był komik Vasyl Baidak. Gwiazdy, które wzięły udział:
- Lely45
- OTOY
- Zespół Krykitka
- Sasha Chemerov
- zespół «Druha Rika»
- Palindrome
Lokalizacje na festiwalu
W przerwach między dyskusjami goście wydarzenia mieli okazję zwiedzić wystawę fotografii z terytoriów okupowanych. Zdjęcia przedstawiają obwody chersoński, doniecki i kijowski. Przedstawiają one zniszczony rosyjski sprzęt, budynki okaleczone przez okupantów i nie tylko.
Kolejnym interaktywnym wydarzeniem na festiwalu był projekt dokumentalny VR «De-okupacja». Oferował on wirtualną wizytę w obwodzie charkowskim, wiosce Kuchari (Kijów Polesie) i osadach Siwerszczyny.
Ukraińscy fotografowie również robili zdjęcia w lokalizacji «Portret za darowiznę»: Anastasiia Mantach, Artem Galkin i Alyona Malashina. Robili oni zdjęcia gościom w zamian za darowiznę na cele charytatywne.
Wydarzenie odbyło się w Mystetskyi Arsenal. Olesia Ostrowska-Liuta, dyrektor centrum, powiedziała UA.NEWS, że sztuka reprezentuje dziś to, co Ukraińcy czuli podczas wojny.
"Właśnie zakończyliśmy «Nieedukacyjny Arsenał». Jest to specjalny festiwal dla dzieci, który prezentuje wiele muzealnych i bibliotecznych programów edukacyjnych w instytucjach kultury. Niektórzy z uczestników pochodzili z linii frontu i terytoriów nieokupowanych. Próbowaliśmy porozmawiać o synchronizacji takich struktur pod względem poznawczym. To, jak Ukraińcy przeżywają wojnę, jest głównym tematem wszystkich projektów Mystetskyi Arsenal. Równie ważnym aspektem tych wydarzeń jest próba wyobrażenia sobie, jak mogłaby wyglądać pozytywna przyszłość Ukrainy. Nasz następny projekt będzie dotyczył tego, jak Ukraińcy przeżyli ostatnią zimę, przerwy w dostawie prądu, ostrzał bez zasilania. To refleksja nad tym, jak można zorganizować swoje życie nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Wystawa będzie nosiła tytuł Współistnienie z ciemnością. Naszym zadaniem jest stworzenie wystawy bez stałego dostępu do prądu. Chodzi o to, jak sztuka może działać w różnych warunkach”
Historia projektu «Odważne miasta»
Zespół Ukraїner opowiedział nam o historii projektu.
«Latem 2022 roku zespół Ukraїner zaprezentował pierwszy film z serii projektu «Odważne miasta». Są to historie Nowej Kachowki, Berdiańska, Chersonia, Melitopola, Mariupola, Starobielska, Siewierodoniecka, Skadowska, Doniecka, Ługańska, Symferopola, Bachczysaraju i Jałty - bohaterskich miast, które ucierpiały w wyniku rosyjskich zbrodni wojennych, ale nadal trzymają się dzielnie.
Zespół Ukraїner stworzył te filmy we współpracy z tymi, którzy najlepiej znają i czują swoje miasta - lokalnymi historykami, historykami, działaczami społecznymi i sportowcami. Za pomocą tych filmów chcieliśmy przekazać ducha miasta tym, którzy nigdy nie byli na plaży w Jałcie ani nie przechodzili obok teatru dramatycznego w Mariupolu. Wielu Ukraińców w nadal okupowanych miastach nadal po cichu, ale pewnie opiera się rosyjskiemu terrorowi, podczas gdy inni zostali zmuszeni do ewakuacji i opuszczenia swoich domów. Projekt «Odważne Miasta» jest dla nich wszystkich wsparciem i motywacją.
Ukraińscy muzycy również przyłączyli się do projektu, pisząc piosenki o niektórych z tych bohaterskich miast, ponieważ muzyka jest słomką, której wszyscy chwytamy się w najtrudniejszych chwilach.
Autorka: Nadiia Kybukevych