Inwestycje w 2025 roku: jak uchronić swoje pieniądze przed inflacją i dewaluacją

Jak zachować siłę nabywczą swoich oszczędności, w jakie instrumenty inwestować za granicą i w Ukrainie, jaki udział gotówki powinien być w portfelu, dlaczego ważna jest dywersyfikacja inwestycji, jak chronić oszczędności przed inflacją i dewaluacją, jakie są zalety inwestycji w obligacje skarbowe (OVDP), czy warto inwestować w ukraińskie obligacje korporacyjne — na te pytania odpowiedzieli czołowi eksperci rynku finansowego podczas konferencji inwestycyjnej w ramach Kukhar Discussion Court.

Dywersyfikacja: klucz do sukcesu w inwestowaniu

Erik Naiman, znany ekonomista i doradca inwestycyjny, założyciel HUG'S, podzielił się swoją wizją strategii inwestycyjnych i podkreślił znaczenie dywersyfikacji aktywów.

Ekspert twierdzi: jeden aktyw, jedno źródło dochodu, jeden kraj — to zła historia. Przytacza przykład amerykańskich inwestorów, którzy w obawie przed dewaluacją aktywów i dolara aktywnie szukają możliwości inwestycyjnych za granicą.

Jednocześnie Naiman przestrzega przed popadaniem w drugą skrajność — "braniem wszystkiego jak leci". Podkreśla znaczenie znalezienia złotego środka: posiadania kilku aktywów, różnych źródeł dochodu i inwestowania w różnych krajach. Taka strategia pozwala zminimalizować ryzyko i zmaksymalizować potencjalne zyski w dłuższej perspektywie.

Globalna obecność dzięki gigantom technologicznym

Kupując akcje takich firm jak Microsoft czy Google, inwestor automatycznie uzyskuje dostęp do globalnej obecności. Ci giganci technologiczni działają na całym świecie, co pozwala faktycznie inwestować w globalną gospodarkę za pośrednictwem amerykańskiego biznesu — zauważa Erik Naiman.

Obecnie ukraińskie firmy aktywnie poszukują sposobów na dywersyfikację, co stanowi istotną strategię zmniejszania ryzyka i zapewniania stabilnego rozwoju. Ta zasada współbrzmi ze znanymi podejściami inwestycyjnymi, w tym z filozofią legendarnego inwestora Warrena Buffetta.

Buffett często powtarzał, że dywersyfikacja to ochrona przed ignorancją. Oznacza to, że szerokie rozłożenie inwestycji może pomóc uniknąć poważnych strat, jeśli inwestor nie posiada dogłębnej wiedzy o konkretnych aktywach.

Znaczenie gotówki w portfelu inwestycyjnym

Jednak analizując portfel samego Buffetta, można zauważyć interesującą cechę: choć posiada on około 40 różnych akcji, stanowią one jedynie jedną trzecią jego portfela. Kolejna jedna trzecia to gotówka.

Znaczący udział gotówki w portfelu Buffetta to nie przypadek — podkreśla Erik Naiman. Gotówka pozwala szybko reagować na zmiany rynkowe, kupując aktywa w momencie ich przeceny. Dzięki temu można efektywnie wykorzystać okresy spadków na rynku.

Naiman zaleca następujące proporcje gotówki w portfelu inwestycyjnym:

• Dla początkujących inwestorów: rekomendowane jest posiadanie 20% portfela w gotówce. Pozwala to uniknąć panicznych wyprzedaży i daje rezerwę na pierwsze okazje inwestycyjne.
• Dla doświadczonych inwestorów: udział gotówki może wzrosnąć do 40%. Taki poziom zapewnia elastyczność do większych inwestycji podczas korekt rynkowych.

Dlaczego warto inwestować: deprecjacja gotówki

Trzymanie pieniędzy wyłącznie w gotówce (nawet w dolarach) nie jest skuteczną strategią długoterminową z powodu inflacji — wyjaśnia Erik Naiman. W ciągu ostatnich trzech lat wartość gotówki spadła o około 20%. Prognozy wskazują, że przez kolejne 10 lat będzie ona tracić na wartości w tempie około 3% rocznie, co może prowadzić do łącznej deprecjacji rzędu 30–40%. To pokazuje, jak ważne jest inwestowanie w celu ochrony i pomnażania kapitału.

Od czego zacząć inwestowanie

Jeśli rozważasz rozpoczęcie inwestycji, kluczowe jest określenie swojego celu inwestycyjnego. Erik Naiman proponuje przejrzysty plan działania — od otwarcia konta maklerskiego po zrozumienie swojej roli jako inwestora.

Krok 1: Otwarcie konta maklerskiego w USA

Pierwszym krokiem do inwestowania na rynkach międzynarodowych jest otwarcie konta maklerskiego w Stanach Zjednoczonych. Daje to dostęp do globalnych rynków kapitałowych. Zwykle przy kwotach do 2–3 tysięcy dolarów brokerzy nie wymagają szczegółowych informacji o źródłach pochodzenia środków. Jednak planując większe inwestycje, należy być przygotowanym na udokumentowanie źródeł finansowania. W takich przypadkach warto skorzystać z pomocy firm specjalizujących się w obsłudze dużych inwestorów.

Krok 2: Określ swoją rolę inwestora

Zanim zanurzysz się w świat inwestycji, kluczowe jest jasne zrozumienie, po co w ogóle chcesz inwestować.

Erik Naiman wyróżnia trzy podstawowe role:

Strażnik (Zachowawczy inwestor): Twoim głównym celem jest posiadanie „poduszki bezpieczeństwa” na nieprzewidziane sytuacje, czyli oszczędności na tzw. „czarną godzinę”. Oznacza to, że masz wystarczające środki, by pokryć nagłe wydatki i nie musisz podejmować ryzykownych decyzji pod presją.

Spekulant: Ta rola zakłada krótkoterminowe działania na rynku w celu szybkiego osiągnięcia zysków — często przy zwiększonym ryzyku. Wymaga dużej wiedzy, szybkiego reagowania i akceptacji potencjalnych strat.

Inwestor: Jeśli masz już odpowiednią poduszkę finansową, możesz przejść do roli inwestora. To podejście koncentruje się na długoterminowym wzroście kapitału. Inwestor analizuje rynki, dywersyfikuje aktywa i podejmuje przemyślane decyzje inwestycyjne.

Jakie instrumenty dla różnych ról inwestycyjnych

Akcje są uniwersalnym instrumentem inwestycyjnym, który pozwala realizować różne strategie w zależności od Twoich celów i roli inwestycyjnej.

Dla tych, którzy pełnią rolę strażnika i dążą do gromadzenia kapitału oraz ochrony go przed deprecjacją, Naiman zaleca strategię DCA (Dollar-Cost Averaging). To podejście polega na regularnym inwestowaniu w fundusz SPY (SPDR S&P 500 ETF Trust), który śledzi wyniki indeksu S&P 500. Regularne wpłaty, niezależnie od wahań rynku, pozwalają uśredniać cenę zakupu i stopniowo budować aktywa. To idealna metoda oszczędzania, która minimalizuje ryzyko związane z wyborem nieodpowiedniego momentu zakupu.

Inwestorzy, którzy mają już wystarczające oszczędności i są nastawieni na długoterminowy wzrost, mogą tworzyć uniwersalne portfele. Oznacza to inwestowanie w perspektywiczne sektory gospodarki, które wykazują stabilny rozwój. Naiman podaje przykłady takich kierunków jak:

• Robotyka – inwestycje w firmy zajmujące się automatyzacją i sztuczną inteligencją.
• Cyberbezpieczeństwo – sektor, który stale rośnie w związku ze wzrostem zagrożeń cyfrowych.
• Ochrona zdrowia – zawsze aktualna branża, rozwijająca się dzięki innowacjom i zapotrzebowaniu na usługi medyczne.

Tworzenie takiego zdywersyfikowanego portfela pozwala inwestorowi czerpać zyski ze wzrostu różnych branż, rozkładając ryzyko.

Dla spekulantów, którzy dążą do szybkiego zysku z krótkoterminowych wahań cen, świat akcji oferuje ogromną liczbę możliwości. Na rynku istnieje około 20 tysięcy różnych instrumentów, które można wykorzystać do spekulacyjnych operacji. Obejmuje to nie tylko akcje poszczególnych spółek, ale także instrumenty pochodne, pary walutowe i wiele innych. Należy jednak pamiętać, że spekulacja wiąże się z wysokim ryzykiem i wymaga głębokiej wiedzy o rynku oraz umiejętności szybkiego podejmowania decyzji.

Ukraińskie instrumenty finansowe do inwestowania

Taras Kozak, prezes grupy inwestycyjnej „Univer”, opowiedział o ukraińskich instrumentach finansowych do inwestowania. W Ukrainie możliwości są znacznie mniejsze niż na Zachodzie, ale jednak istnieją. To instrumenty udziałowe, dłużne oraz pochodne. Jednak tych ostatnich w Ukrainie praktycznie nie ma — z wyjątkiem swapów, które jednak nie są ogólnodostępnymi instrumentami finansowymi.

Specyfika instrumentów dłużnych

Cechą instrumentów dłużnych o stałym dochodzie jest to, że inwestor rozumie, jaki dochód otrzyma do momentu wykupu lub oferty. W momencie wykupu lub realizacji oferty inwestor otrzymuje kwotę nominalną oraz coś dodatkowego. Ten dodatkowy dochód może być powiązany z inflacją.

Taras Kozak zaznacza, że na świecie istnieją setki tysięcy instrumentów dłużnych, podczas gdy w Ukrainie jest ich znacznie mniej: OVDP (Obligacje Wewnętrznej Pożyczki Państwowej) — kilkadziesiąt serii w hrywnach i dolarach; oraz obligacje korporacyjne — około dwudziestu emisji, które również są przedmiotem obrotu na rynku.

Ekspert podkreśla, że początkujący często popełniają błąd, patrząc wyłącznie na dochodowość instrumentów dłużnych. Jednak wysoka stopa zwrotu może być myląca, jeśli nie zrozumie się takich czynników jak:

• Wiarygodność emitenta – czy emitent będzie istnieć, na przykład, za 10 lat.
• Termin wykupu – im dłuższy okres, tym większe ryzyko.
• Waluta emisji – wpływa na ryzyko kursowe.
• Płynność – czy można łatwo sprzedać papier na rynku.
• Dodatkowe gwarancje – czy istnieją zabezpieczenia długu.

Jak chronić oszczędności przed inflacją i dewaluacją

Taras Kozak zauważa, że inwestorzy często mylą inflację z dewaluacją.Dewaluacja to osłabienie hrywny względem walut krajów rozwiniętych, przede wszystkim dolara. Istnieje powszechne, lecz błędne przekonanie, że inflacja „zjada” tylko hrywnę, a dolar nie traci na wartości. W rzeczywistości tak nie jest.

W ciągu ostatnich 12 lat (od 2013 do 2024/2025) można zaobserwować korelację między inflacją a dewaluacją. W 2013 roku, jeśli przyjąć ceny i kurs dolara za jednostkę bazową, to w latach 2024–2025 te wskaźniki się zrównały, co świadczy o tym, że poziom inflacji i dewaluacji był podobny w tym okresie.

Kozak podkreśla, że przechowywanie pieniędzy wyłącznie w dolarach zapewnia bardzo ograniczoną siłę nabywczą, ponieważ inflacja dotyka również tej waluty. Na przykład w 2022 roku inflacja w USA wyniosła około 8%. To oznacza, że trzymanie środków tylko w dolarach – to nie jest rozwiązanie. Każdego roku siła nabywcza dolara spada o 2–8%, co może wydawać się niezauważalne, ale w długim okresie ma istotne znaczenie. Jako przykład podaje się mieszkanie w Kijowie: w latach 90. dwupokojowe mieszkanie przy Chreszczatyku kosztowało około 12 tysięcy dolarów, podczas gdy dziś za taką kwotę nie da się kupić mieszkania w Kijowie.

Dlaczego warto inwestować w hrywniach

Taras Kozak zauważa, że zazwyczaj inwestowanie w dolarach i euro pozwala zachować siłę nabywczą. Jednak przytacza przypadki, gdy tak nie było. W szczególności w okresie od 2016 do 2019 roku, kiedy kurs dolara spadł z 28–29 UAH/$ do 24–25 UAH/$ — mimo inflacji w hrywnie. Oznacza to, że siła nabywcza oszczędności w dolarach znacznie spadła względem cen wyrażonych w hrywnach. W tym okresie dewaluacja była niewielka, a inflacja – wysoka.

Aby oszczędności nie traciły siły nabywczej, Kozak zaleca inwestowanie 30–50–70% oszczędności w hrywnowych instrumentach finansowych. Dzięki temu za rok będzie można kupić nieco więcej towarów i usług.

Kluczowym aspektem dla inwestorów jest orientacja na oczekiwaną inflację, którą prognozują NBU, Rada Ministrów oraz Ministerstwo Gospodarki. Ważne jest, aby instrumenty finansowe pozwalały przewyższać tempo inflacji. Konsensusowy prognozowany poziom inflacji na 2026 rok wynosi 8–10%, a NBU prognozuje inflację na koniec 2025 roku na poziomie nieco powyżej 8%.

Zalety OVDP

Chociaż dochodowość z OVDP może być najniższa na rynku dziś, Taras Kozak uważa je za najlepszy instrument dla osób fizycznych.

Dochody z OVDP (kupony i różnica w cenie) nie są opodatkowane, niezależnie od tego, czy są w hrywnach czy w walucie obcej. Cały uzyskany dochód jest czysty.

A uwzględnienie OVDP w deklaracji podatkowej służy jako „indulgencja” dla banków, które mogą pytać o pochodzenie środków.

Obligacje korporacyjne

Taras Kozak w swoim wystąpieniu również skupił się na alternatywnych instrumentach finansowych na Ukrainie, w szczególności na obligacjach korporacyjnych. Wyższa dochodowość takich obligacji jest zapłatą emitenta za związane z nimi ryzyko. Opowiedział o możliwościach inwestowania w obligacje takich firm:

• Duże firmy: na przykład Novus i NovaPay (Nova Poshta), które oferują dochodowość 16,3% rocznie i do 19% rocznie w hrywnach odpowiednio. Ekspert zasugerował, że potencjalne wejście Nova Poshta na giełdę (IPO) wywołałoby duże poruszenie.
• Średnie firmy: na przykład Activitis (firma fintechowa) i ULF (część grupy TAS Serhija Tihipka). Activitis oferuje dochodowość 20% rocznie w hrywnach. ULF, która już spłaciła swoją pierwszą emisję obligacji, oferuje 18% dochodowości.
• Małe firmy: na przykład „Eska Kapitał” z dochodowością 24% rocznie (wypłaty co miesiąc) oraz „Grupa Access Finanse” z 25% rocznie (wypłaty raz na kwartał).

 

 

 

Instrumenty walutowe

Kozak podkreśla, że część portfela inwestycyjnego powinna być ulokowana w instrumentach walutowych. Jest to szczególnie istotne dla tych, którzy oszczędzają na duże zakupy, których wartość jest określona w walucie obcej (na przykład samochód lub jacht). W takich przypadkach lepiej jest gromadzić środki w tej walucie, w której będą przyszłe wydatki.

Na rynku wtórnym dochodowość walutowych OVDP wynosi około 2–3%. Ekspert zauważył, że toczyły się dyskusje na temat możliwego zakazu ich zakupu za hrywnę, ponieważ MFW uważa to za niepożądany odpływ kapitału.

Jako przykład obligacji z dobrą dochodowością powiązaną z dolarem, Kozak wymienia Grupę !FEST. Ich obligacje zapewniają 8,88% dochodowości w dolarach, choć wypłaty realizowane są w hrywnach.

Udziałowe papiery wartościowe i fundusze inwestycyjne

Udziałowe papiery wartościowe potwierdzają prawo własności do części spółki lub funduszu. Choć o akcjach nie ma sensu mówić ze względu na ich ograniczoną liczbę lub płynność na ukraińskim rynku, fundusze inwestycyjne można rozpatrywać jako alternatywę. Inwestują one w papiery wartościowe, nieruchomości i ziemię. Istnieje również możliwość inwestowania w instrumenty finansowe oparte na aktywach gruntowych.

Inwestycje w papiery wartościowe

Kozak wyróżnia trzy fundusze inwestycyjne o wysokiej dochodowości, które inwestują w papiery wartościowe:

• Fundusz akcyjny OTP: dochodowość 20,9%. Jest to fundusz otwarty, co pozwala inwestorowi codziennie zwracać się do emitenta o wykup po cenie wewnętrznej.
• Fundusz „Hruszewski” (Univer): dochodowość 36%. Fundusz ten inwestuje wyłącznie w państwowe papiery wartościowe. Wysoka dochodowość wynika z umiejętności traderów w pracy z OZZP (euroobligacjami Ukrainy): kupowali je, gdy były tanie, a sprzedawali drożej po restrukturyzacji.
• Fundusz „Taras Szewczenko” (Univer): inwestuje w obligacje korporacyjne i państwowe. Jego dochodowość jest nieco niższa niż w przypadku funduszu „Hruszewski”, ale porównywalna z OVDP.

Nowe możliwości udziałów w spółkach z o.o.

Na Ukrainie pojawiła się możliwość przekształcania udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością (TOB) w instrumenty finansowe. Około rok temu NBU wprowadził ustawę, która umożliwia przechowywanie udziałów TOB w instytucjach depozytowych. Zapewnia to taki sam poziom ochrony jak w przypadku obligacji czy akcji — nikt nie może przejąć Twojego udziału bez Twojego podpisu lub potwierdzenia przez aplikację „Dija”.

To również stwarza możliwość pozyskiwania kapitału przez spółki z o.o. za pośrednictwem takich platform jak „Univer”. Obecnie trwają testy firm, które sprzedają udziały. To bezpieczny i interesujący sposób inwestowania, który faktycznie pozwala handlować udziałami w spółkach z o.o. zamiast akcjami.

Specyfika ukraińskich funduszy venture capital

Na Ukrainie istnieje około 2 tysięcy funduszy venture capital, ale nie należy ich mylić z funduszami venture capital w rozumieniu amerykańskim.

Ukraińskie fundusze venture capital to narzędzia nieprzeznaczone dla szerokiego grona inwestorów. Są one stworzone do działania w ramach dużych grup finansowo-przemysłowych i stanowią odpowiednik wewnętrznego offshore’u.

To pozwala firmom już dziś realizować podatek od wyprowadzonego kapitału. Fundusze osiągają dochody, i dopóki te dochody nie są rozdzielane między właścicieli, podatek dochodowy nie jest pobierany. To ukraiński wariant offshore’u, który jest bardzo atrakcyjny dla dużych i średnich firm.