Jedną z najciemniejszych plam na reputacji obecnego prezesa Narodowego Banku Ukrainy, Andriia Pyshnyy’ego, jest dziesięcioletnia sprawa związana z państwowym bankiem Oschadbank, obligacjami rządowymi i prywatnym Bankiem 3/4. Historia ta obejmuje oszustwa na dużą skalę, przestępstwa i powiązania Pyshnyy z urzędnikami z czasów Yanukovycha, które pomogły wdrożyć programy warte miliardy hrywien. Przeczytaj więcej w śledztwie UA.NEWS.
W jaki sposób prywatny bank mógł zarobić miliardy na obligacjach państwowych Oschadbanku?
Według śledztwa, Oschadbank stracił około 2 mld UAH poprzez sprzedaż papierów wartościowych prywatnemu Bankowi 3/4 na kilka dni przed terminem płatności odsetek.
Dochodzenie wykazało, że w latach 2013-2015 (kiedy Pyshnyy kierował już instytucją finansową od 2014 r.) Oschadbank sprzedał obligacje rządowe na rzecz Banku 3\4 Obligacje rządowe o wartości 22,4 mld UAH. Dochód z odsetek od papierów wartościowych był wypłacany z budżetu państwa i wynosił 8,5-10% rocznie od wartości nominalnej obligacji rządowych.
Następnie, nie czekając na otrzymanie korzyści, Oschadbank sprzedał obligacje Bankowi 3/4 na kilka dni przed terminem płatności odsetek. W ten sposób bank państwowy stracił około 2 mld UAH. Pieniądze te zostały przekazane prywatnemu Bankowi 3/4.
«Bank 3/4» oficjalnie należał do Vadyma Ishchenki w momencie rozpoczęcia śledztwa w 2016 r., ale media powiązały tę instytucję finansową z Jurijem Kołobowem, ministrem finansów z czasów Janukowycza, który uciekł do Hiszpanii w 2014 r. i został zaocznie aresztowany przez Peczerski sąd.
Co ciekawe, Kolobov, urzędnik państwowy z czasów Yanukovycha, kiedyś pracował pod kierownictwem Andriia Pyshnyy’ego w Oschadbanku. W ten sposób Kolobov pełnił funkcję dyrektora skarbu Oschad w latach 2003-2008, a Pyshnyy był pierwszym wiceprezesem zarządu Oschadbanku w latach 2003-2007, a nawet pełnił funkcję prezesa Oschadbanku w okresie grudzień 2004 - maj 2005. Warto zauważyć, że oficjalny właściciel Banku 3\4 Ishchenko pracował w tym czasie w Oschadbanku, ale według Kolobova, Ishchenko wkrótce opuścił instytucję państwową, aby założyć własną firmę, Bank 3/4.
Śledztwo w sprawie utraty 2 miliardów dolarów było kontynuowane, ale sprawcy nigdy nie zostali ukarani.
Nowe i stare oszustwa z obligacjami rządowymi
Wkrótce pojawiły się nowe oskarżenia pod adresem Oschad. Pojawiła się nowa sprawa karna, która również dotyczyła oszustwa z obligacjami rządowymi w tym samym Banku ¾. Dochodzenie wykazało, że w 2013 r. dyrektor skarbu Oschadbanku sprzeniewierzył ponad 35 mln UAH z Oschadu, przeprowadzając podobne transakcje z obligacjami rządowymi i Bankiem 3/4, donosi Finbalance. Organy ścigania odkryły, że dyrektor skarbu Oschadbanku zbył obligacje rządowe na rzecz siebie i innych osób podczas transakcji z papierami wartościowymi należącymi do Oschad za pośrednictwem pośredników, a także osobiście przywłaszczył sobie środki otrzymane z wypłaty dochodu z obligacji i przekazał je swoim współpracownikom. W trakcie dochodzenia kwota strat Oschada została zmniejszona do 16,7 mln UAH.
Śledztwo to wywołało ogromne oburzenie opinii publicznej i mediów, a ówczesny szef Oschadbanku, Andrii Pyshnyy, szybko się usprawiedliwił, mówiąc, że program dyrektora skarbu z obligacjami rządowymi został przeprowadzony pod starym kierownictwem Oschadbanku - przed 2014 rokiem. Jednak w ramach śledztwa w tej sprawie sąd przyznał prokuraturze dostęp do informacji z systemu księgowości depozytowej NBU zarówno na temat obligacji rządowych, które zostały wyemitowane i miały zostać wykupione przed 2014 r. (pod poprzednim kierownictwem Oschadbanku), jak i na temat obligacji, które zostały wyemitowane i miały zostać wykupione po 2014 r. (kiedy bankiem państwowym kierował już Pyshnyy).
Pyshnyy przez lata utrzymywał przestępcę na wysokim stanowisku w Oschadbanku
Jednocześnie sprawca schematu (według doniesień medialnych mógł to być Volodymyr Isakov) nadal zajmował stanowisko dyrektora skarbu Oschadbanku do marca 2018 r., kiedy to został usunięty ze stanowiska przez sąd. Trudno uwierzyć, że szef Oschadbanku, Andrii Pyshnyy, nie wiedział o oszustwie swojego pracownika, biorąc pod uwagę, że informacje o programach obligacji rządowych były wielokrotnie zgłaszane w publikacjach medialnych i dochodzeniach organów ścigania od 2016 roku.
Jeszcze trudniej uwierzyć w to, że Pyshnyy, przejmując władzę w marcu 2014 roku, nie przeprowadził audytu instytucji finansowej i nie sprawdził kluczowych urzędników. Prowadzi to do dwóch wniosków:
- Albo Andrii Pyshnyy wiedział o oszustwach swojego podopiecznego, a może nawet miał w nich swój udział, skoro tak długo «nie zauważał» publicznych śledztw i celowo utrzymywał przestępcę na stanowisku - to spisek i współudział w przestępstwie.
- Albo ówczesny szef Oschad nie sprawdził instytucji finansowej, kiedy objął urząd i przypadkowo pozostawił na stanowisku osobę, która prowadziła wielomilionowe programy z obligacjami rządowymi, okradając podatników - to jest zaniedbanie.
W 2018 roku sprawa przeciwko dyrektorowi skarbu Oschadbanku trafiła do sądu. Podejrzanemu grozi kara pozbawienia wolności do 6 lat z pozbawieniem prawa do sprawowania urzędu na okres do 3 lat oraz grzywna w wysokości do tysiąca minimalnych dochodów wolnych od podatku. Co ciekawe, to koniec historii z programami obligacji rządowych - ani wynik procesu, ani wyrok otrzymany przez sprawcę, ani to, co stało się z jego wspólnikami, ani inne szczegóły sprawy karnej nie są znane na pewno.
