Rok 2025 przyniósł znaczące zmiany na ukraińskim rynku fintech. Pomimo spowolnienia w segmentach neobanków i kredytów konsumenckich, rośnie zainteresowanie rozwiązaniami z zakresu RegTech, LegalTech, finansowania biznesu oraz cyberbezpieczeństwa. Pojawia się coraz więcej nowych graczy, zwłaszcza w obszarach infrastruktury IT, bankowości, doradztwa i prawa. Reorientacja fintechów na sektor MŚP i masowego konsumenta napędza popyt na proste, spersonalizowane usługi finansowe.
O tym, jak przekształca się branża fintech w Ukrainie, jakie technologie i usługi są obecnie na topie, z jakimi wyzwaniami mierzy się open banking w UE i co ta koncepcja zmieni w Ukrainie — opowiedział portalowi UA.NEWS prezes Ukraińskiego Stowarzyszenia Fintech i Firm Innowacyjnych (UAFIC), Rostysław Diuk.
Pierwszy kwartał 2025 roku w ukraińskim fintechu
Jaki był ogólny stan rynku fintech w Ukrainie w pierwszym kwartale 2025 roku? Jakie były kluczowe zmiany względem końca 2024 roku?
Rostysław Diuk: Pierwszy kwartał 2025 roku charakteryzował się dynamicznym wzrostem w obszarze infrastruktury technologicznej — firmy intensywnie wdrażały rozwiązania IT i cyfryzowały procesy. Jednocześnie spadło zainteresowanie kredytami konsumenckimi z powodu zaostrzenia standardów oraz niepewności gospodarczej.
Stale wysokie zainteresowanie utrzymuje się w sektorach RegTech i LegalTech, natomiast liczba neobanków maleje. Na znaczeniu zyskuje za to finansowanie biznesu, cyberbezpieczeństwo i przeciwdziałanie oszustwom — ryzyka są coraz bardziej złożone, a technologie bezpieczeństwa stają się absolutnie kluczowe.
Czy obserwujemy wzrost liczby nowych fintechów? Które segmenty rozwijają się najszybciej?
Rostysław Diuk: Tak, na rynku pojawiają się nowi gracze. Obecnie pracujemy nad nowym katalogiem firm fintech — jego prezentacja planowana jest na lato. Wówczas będziemy mogli podzielić się szerszymi spostrzeżeniami na temat segmentacji nowych firm i ogólnych trendów. Mały spoiler: najszybciej rozwijają się rozwiązania z zakresu infrastruktury IT, bankowości, prawa i konsultingu.
Jak zmieniło się zachowanie konsumentów technologii finansowych w pierwszym kwartale 2025 roku?
Rostysław Diuk: Zaobserwowaliśmy ciekawą zmianę w zachowaniu konsumentów. Wcześniej fintechy skupiały się głównie na dużych firmach, a teraz coraz częściej kierują swoją ofertę do sektora MŚP i masowego klienta.
Ludzie oczekują prostych, przejrzystych i dostępnych rozwiązań finansowych, a firmy poszukują elastycznych narzędzi wspierających wzrost w warunkach niepewności gospodarczej. Personalizacja usług pozostaje jednym z głównych priorytetów dla wielu firm fintechowych.
Jakie trendy w fintechu były najbardziej widoczne na początku 2025 roku?
Rostysław Diuk: Wyraźnym trendem jest wdrażanie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji — od automatyzacji oceny ryzyka po chatboty do obsługi klienta.
Nie można też pominąć rozwoju bankowości cyfrowej — coraz więcej firm przechodzi na model cyfrowy, by usprawnić obsługę klientów.
Dużą popularność zyskują również systemy płatności ratalnych, takie jak „Płatność w częściach” od Banku Vlasnyi Rakhunok w sieci Silpo czy „Częściami WORLD” od PUMB — umożliwiające wygodne rozłożenie płatności przy zakupach zarówno w Ukrainie, jak i za granicą.
Jak UAFIC współpracuje z regulatorami, by stworzyć przyjazne warunki dla fintechów?
Rostysław Diuk: UAFIC aktywnie współpracuje z regulatorami — zapraszamy ich do udziału w konferencjach, forach i okrągłych stołach.
Tworzymy tym samym przestrzeń do dialogu między firmami fintech a instytucjami publicznymi, co pozwala wspólnie omawiać istotne tematy i kształtować przyjazne regulacje sprzyjające rozwojowi innowacji finansowych w Ukrainie.
Uważam, że taka współpraca umożliwia lepsze dostosowanie przepisów do realnych potrzeb rynku i przyspiesza wdrażanie innowacyjnych rozwiązań.
Open banking i open finance
Jakie wyzwania napotkała otwarta bankowość w UE?
Rostysław Diuk: Wdrażanie otwartej bankowości w UE wiązało się z szeregiem wyzwań.
Jednym z głównych była kwestia standaryzacji API, co utrudniało zapewnienie jednolitego i płynnego dostępu do danych finansowych między instytucjami finansowymi a podmiotami trzecimi. To z kolei prowadziło do problemów z interoperacyjnością systemów i negatywnie wpływało na efektywność wdrażania open bankingu.
Kolejnym istotnym wyzwaniem pozostaje bezpieczeństwo danych i ochrona prywatności użytkowników. Mimo zaostrzenia przepisów, które wprowadziły dodatkowe mechanizmy ochrony, nadal dochodzi do nadużyć i realnych zagrożeń cybernetycznych.
Dodatkowo, próby monetyzacji usług open bankingu nie przyniosły oczekiwanych rezultatów — konsumenci nie byli gotowi płacić za nowe usługi, a wycena dostępu do danych finansowych sprawiała trudności.
Jakie zmiany czekają UE w związku z przejściem od otwartej bankowości do otwartych finansów?
Rostysław Diuk: Przechodząc od otwartej bankowości do otwartych finansów, UE zamierza znacząco rozszerzyć dostęp do danych finansowych oraz stymulować integrację różnych instytucji finansowych w jeden, wspólny ekosystem.
Głównym celem tego etapu jest zwiększenie inkluzywności finansowej i stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi innowacji finansowych.
Dyrektywa PSD3 ma na celu ulepszenie mechanizmów dostępu do usług finansowych, między innymi poprzez opracowanie standardów ochrony danych dostosowanych do współczesnych zagrożeń cybernetycznych.
Równolegle, rozporządzenie FiDA zakłada stworzenie bardziej otwartego i przejrzystego systemu dostępu do danych finansowych, co pozwoli obniżyć bariery wejścia dla nowych uczestników rynku.
Zmiany te będą sprzyjać rozwojowi nowych modeli biznesowych oraz zwiększeniu konkurencyjności na rynkach finansowych UE.
Biorąc pod uwagę europejskie doświadczenia, czy Ukraina jest gotowa na wdrożenie otwartej bankowości?
Rostysław Diuk: Ukraina, opierając się na europejskich doświadczeniach, ma potencjał do wdrożenia otwartej bankowości, jednak proces ten będzie wymagał znacznych wysiłków. Przede wszystkim konieczne jest stworzenie odpowiednich ram prawnych, które umożliwią integrację API i zapewnią skuteczną ochronę danych.
Równie istotne jest rozwijanie infrastruktury finansowej oraz zapewnienie odpowiedniego wsparcia ze strony państwa i organów regulacyjnych. Wyzwania technologiczne i organizacyjne związane z wdrażaniem nowych rozwiązań mogą być poważne, zwłaszcza biorąc pod uwagę niewystarczający poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa.
Jednakże ukraiński rynek wykazuje wyraźną tendencję do rozwoju cyfrowych usług finansowych, a wdrożenie otwartej bankowości może stać się kluczowym krokiem w transformacji całego systemu finansowego.
Istnieje opinia, że banki nie są zainteresowane rozwojem otwartej bankowości, ponieważ może to prowadzić do utraty kontroli nad danymi klientów i spadku zysków. Czy uważa Pan, że to słuszna opinia?
Rostysław Diuk: Opinia, że banki mogą być niechętne aktywnemu rozwojowi otwartej bankowości, jest częściowo uzasadniona. Udostępnienie danych klientów zewnętrznym dostawcom usług może rzeczywiście oznaczać utratę kontroli nad tymi danymi oraz ograniczenie możliwości monetyzacji tradycyjnych usług finansowych.
Otwarta bankowość może też obniżyć bariery wejścia dla nowych graczy rynkowych, co w konsekwencji może prowadzić do zmniejszenia udziału banków w rynku i spadku ich dochodów.
Z drugiej strony jednak, aktywne wdrażanie otwartej bankowości może otworzyć przed bankami nowe możliwości współpracy z firmami fintech, umożliwiając modernizację produktów, rozszerzenie oferty usług i potencjalne pozyskanie nowych źródeł przychodów.
Dlatego choć początkowy opór ze strony banków jest zrozumiały, w dłuższej perspektywie otwarta bankowość może stać się ważnym motorem innowacji i wzrostu gospodarczego na rynkach finansowych.
