We wtorek, 24 października, w czeskiej Pradze rozpoczął się drugi szczyt parlamentarny Platformy Krymskiej, międzynarodowego mechanizmu koordynacyjnego stworzonego w celu ponownego umieszczenia kwestii Krymu w porządku obrad. "Pokój w Europie jest możliwy tylko wtedy, gdy Ukraina jest wolna i zjednoczona. I kiedy międzynarodowy porządek prawny zostanie zaktualizowany. Półwysep Krymski był pierwszą częścią Ukrainy, która została zajęta przez Rosję w 2014 roku, a prawa tysięcy obywateli Krymu nie były przestrzegane. W rzeczywistości była to kontynuacja zbrodni popełnionych na mieszkańcach Krymu przez Stalina w 1944 roku. Dziś jednoczymy nasze wysiłki w ramach Krymskiej Platformy na rzecz Powrotu Krymu" "Proukraińskie nastroje na Krymie stają się coraz bardziej otwarte. Ludzie na Krymie zdają sobie sprawę, że rosja jest tam tymczasowo i że Ukraina wkrótce się tam pojawi. Widzimy, że Ukraina ma wielu sojuszników na Krymie"
W wydarzeniu wzięło udział prawie 70 delegacji z całego świata. Wszystkie wykazały zainteresowanie rozwiązaniem kwestii krymskiej.
UA News zebrało informacje na temat przebiegu drugiego szczytu parlamentarnego, a także poprzednich spotkań w ramach Platformy Krymskiej.
Główne wydarzenia drugiego szczytu parlamentarnego Platformy Krymskiej
Informacja o tym, że drugi szczyt parlamentarny Platformy Krymskiej odbędzie się 24 października w Czechach, została rozpowszechniona przez prezydenta Ukrainy Volodymyra Zelenskyego.
W swojej wiadomości Telegram z 23 października powiedział, że wydarzenie odbędzie się na poziomie przewodniczących parlamentów różnych krajów, ponieważ należy utrzymać uwagę świata w Ukrainie i ochronę jej wolności.
Według służby prasowej Rady Najwyższej Ukrainy, w szczycie wzięło udział prawie 70 delegacji parlamentarnych z całego świata.
"24 października w Czechach odbędzie się Drugi Szczyt Parlamentarny Międzynarodowej Platformy Krymskiej, w którym weźmie udział prawie 70 delegacji parlamentarnych z całego świata. Szczytowi będą przewodniczyć przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Ruslan Stefanchuk i przewodnicząca Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej Marketa Pekarová Adamová" - czytamy w oświadczeniu.
W swoim przemówieniu Markéta Pekarová Adamová zauważyła, że zakończenie wojny w Ukrainie jest kluczem do pokoju w całej Europie.
Miloš Vystrčil, przewodniczący czeskiego Senatu, zauważył, że kraje europejskie muszą zapewnić Ukrainie stałą pomoc w walce z okupantami.
«Jeśli będziemy się wzajemnie wspierać, dyktator nie będzie miał szans. Musimy nadal wspierać Ukrainę. Musimy to robić tak długo, jak będzie trzeba... Jeśli uwierzymy Kremlowi, podpiszemy na siebie wyrok śmierci. I to nie tylko dla Ukrainy, ale także dla światowej demokracji», - powiedział Vystrčil.
Prezydent Ukrainy Volodymyr Zelenskyy również przemawiał na szczycie. Uczestniczył on w wydarzeniu online.
Ukraiński prezydent zauważył, że kwestia Krymu powinna być teraz rozpatrywana nie tylko pod kątem globalnego bezpieczeństwa, ale także pod względem dostaw ukraińskich produktów. Według Zelenskyego, sama ludność Krymu chce być wolna od rosyjskiej okupacji.
Podczas szczytu głos zabrali także Refat Chubarov, przewodniczący Medżlisu Tatarów Krymskich, Eskender Bariev, krymskotatarski polityk i szef Centrum Zasobów Tatarów Krymskich oraz ekspert polityczny Oleksandr Khara.
Obecnie trwa drugi szczyt parlamentarny Platformy Krymskiej. Na jego zakończenie uczestnicy podpiszą wspólne oświadczenie. Ponadto Ruslan Stefanchuk odbędzie szereg spotkań dwustronnych, w tym z prezydentem Republiki Czeskiej Petrem Pavlem, przewodniczącą Izby Poselskiej czeskiego parlamentu Markátą Pekárovą Adamovą, przewodniczącym Senatu czeskiego parlamentu Milošem Vystřilem oraz szefami parlamentów krajów partnerskich.
Czym jest Platforma Krymska?
Platforma Krymska to międzynarodowy mechanizm koordynacyjny zainicjowany przez Ukrainę w celu ponownego umieszczenia kwestii Krymu w agendzie, ochrony praw człowieka na Krymie i promowania deokupacji półwyspu, a także wzmocnienia bezpieczeństwa europejskiego i globalnego.
Platforma Krymska została oficjalnie uruchomiona na szczycie założycielskim w Kijowie 23 sierpnia 2021 roku.
W momencie tworzenia platformy władze ukraińskie określiły kilka kluczowych priorytetów jej długoterminowej działalności.
W szczególności minister spraw zagranicznych Dmytro Kuleba określił pięć oczekiwanych priorytetów platformy krymskiej:
"Po pierwsze, bezpieczeństwo, w tym swoboda żeglugi. Po drugie, zapewnienie skuteczności sankcji wobec państwa-agresora. Po trzecie, ochrona praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego. Po czwarte, ochrona praw edukacyjnych, kulturalnych i religijnych. Po piąte, przezwyciężenie negatywnego wpływu tymczasowej okupacji Krymu na gospodarkę i środowisko" - powiedział Kuleba.
Ogólnie rzecz biorąc, długoterminowe działania Platformy Krymskiej koncentrowały się na następujących obszarach priorytetowych:
- konsolidacja międzynarodowej polityki nieuznawania jakichkolwiek zmian w międzynarodowym statusie prawnym Krymu;
- skuteczność sankcji, ich wzmocnienie i zapobieganie obchodzeniu;
- ochrona praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego;
- zapewnienie bezpieczeństwa w regionie Morza Azowskiego i Morza Czarnego oraz poza nim, ochrona zasady wolności żeglugi;
- przezwyciężenie negatywnych środowiskowych i gospodarczych skutków okupacji.
Szczególną uwagę zwrócono również na kwestię krymskich więźniów politycznych na okupowanym półwyspie.
Pierwszy szczyt założycielski Platformy Krymskiej odbył się w Kijowie 23 sierpnia 2021 roku. Wzięli w nim udział przedstawiciele 47 państw i organizacji, w tym Ukrainy, UE, USA, Kanady, Turcji, Australii, a także przedstawiciele Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej i NATO.
Mówiło się również o udziale rosyjskiego MSZ w inauguracyjnym szczycie. Jednak przedstawiciele kraju terrorystycznego przedstawili własne warunki. Rzeczniczka rosyjskiego MSZ Maria Zakharova powiedziała, że udział Rosji w szczycie jest możliwy «jeśli platforma ma omówić przywrócenie dostaw wody i energii elektrycznej na Krym oraz zniesienie przez Kijów blokady handlowej i transportowej półwyspu».
Dokładnie rok później, 23 sierpnia 2022 r., odbył się drugi szczyt Platformy Krymskiej, w którym wzięło udział prawie 60 zagranicznych uczestników z różnych krajów i organizacji. Odbyło się również spotkanie offline, do którego dołączył Prezydent RP Andrzej Duda.
Spotkanie koncentrowało się na następujących głównych tematach
- rola tymczasowej okupacji Krymu w rozpętaniu agresji na pełną skalę przeciwko Ukrainie;
- wspólne wysiłki mające na celu przywrócenie bezpieczeństwa i stabilności w regionie Morza Czarnego i Azowskiego;
- dalsze kroki w odpowiedzi na łamanie przez Rosję praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego na Krymie, w szczególności wobec etnicznych Ukraińców i Tatarów krymskich;
- wzmocnienie polityki nieuznawania jakichkolwiek zmian w międzynarodowym statusie prawnym Krymu;
- skuteczność sankcji, ich wzmocnienie i zapobieganie obchodzeniu.
W szczycie wzięli udział przedstawiciele 59 państw i organizacji międzynarodowych. We wspólnym oświadczeniu przyjętym na zakończenie szczytu uczestnicy wezwali rosję do natychmiastowego wycofania swoich wojsk i sprzętu z terytorium Ukrainy, w tym z Półwyspu Krymskiego, do zaprzestania poważnych przestępstw przeciwko Ukraińcom i prześladowań Tatarów krymskich, a także do uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, w tym zastępcy przewodniczącego Medżlisu Tatarów krymskich Narimana Dzhelala.
Trzeci szczyt Platformy Krymskiej odbył się 23 sierpnia 2023 r. na szczeblu szefów państw i rządów. Łącznie w wydarzeniu wzięło udział ponad 60 przedstawicieli zagranicznych krajów i organizacji międzynarodowych. Przedstawiciele Portugalii, Litwy, Węgier, Bośni i Hercegowiny, Finlandii i Mołdawii przybyli do Kijowa osobiście, podczas gdy pozostali prelegenci dołączyli za pośrednictwem wideo.
Szczyty parlamentarne Platformy Krymskiej
Oprócz szczytów założycielskich, Platforma Krymska organizuje również szczyty parlamentarne, które gromadzą szefów parlamentów ze wszystkich krajów wspierających działania platformy.
Zaczęły się one odbywać po rozpoczęciu inwazji na pełną skalę, więc szczyty parlamentarne nigdy nie odbyły się w Ukrainie.
Pierwszy szczyt parlamentarny Międzynarodowej Platformy Krymskiej odbył się w dniach 24-25 października 2022 r. w stolicy Chorwacji, Zagrzebiu.
W wydarzeniu wzięły udział delegacje z ponad 50 krajów i instytucji. W szczycie wzięli udział nie tylko członkowie Platformy, ale także kraje z Ameryki Południowej, Afryki i Azji.
Podczas szczytu uczestnicy potępili działania Rosji na Półwyspie Krymskim, w tym nielegalne prześladowania i więzienie Tatarów krymskich, nielegalną mobilizację, militaryzację i niszczenie ekosystemu Krymu.
Kraje uczestniczące zgodziły się również wdrożyć decyzje Szczytu Konstytucyjnego na poziomie parlamentarnym, w szczególności poprzez
- pełne wdrożenie i wzmocnienie polityki nieuznawania prób nielegalnej aneksji Krymu i współpracy na forach międzynarodowych;
- ciągłe wzmacnianie skuteczności istniejących środków ograniczających wobec Rosji i gotowość do rozważenia ich dalszego rozszerzenia zgodnie z odpowiednimi procedurami i jurysdykcją każdego uczestnika, jeśli rozwój sytuacji w Ukrainie będzie wymagał takich działań;
- promowanie bezpieczeństwa regionalnego i ochrona swobody żeglugi;
- zajęcie się negatywnym wpływem tymczasowej okupacji Krymu na gospodarkę, prawa kulturalne i edukacyjne Ukraińców i rdzennej ludności, w tym rdzennych Tatarów krymskich, oraz na środowisko.
Autor: Dasha Sherstyuk
