$ 41.37 € 48.15 zł 11.33
+23° Kijów +23° Warszawa +20° Waszyngton

Kraje Afryki domagają się zmiany mapy świata – Reuters

Ольга Коваль 20 sierpnia 2025 09:19
Kraje Afryki domagają się zmiany mapy świata – Reuters

Unia Afrykańska (UA) poparła kampanię wzywającą do rezygnacji z używania mapy świata w projekcji Merkatora z XVI wieku. Zdaniem organizacji, taka mapa zniekształca rzeczywiste rozmiary kontynentów, przedstawiając Afrykę jako znacznie mniejszą, niż jest w rzeczywistości.

Poinformował o tym Reuters.

Projekcja stworzona przez kartografa Gerarda Mercatora na potrzeby nawigacji jest znana z tego, że powiększa obszary znajdujące się blisko biegunów – takie jak Rosja, Ameryka Północna czy Grenlandia – a jednocześnie pomniejsza regiony w pobliżu równika, w tym Afrykę i Amerykę Południową.

Jak stwierdziła zastępczyni przewodniczącego Komisji UA, Selma Malika Haddadi, mapa ta tworzy fałszywe wrażenie, jakoby Afryka była „marginalna”. Według niej takie stereotypy mają wpływ na edukację, media i politykę – mimo że Afryka to drugi co do wielkości kontynent na świecie, zamieszkany przez ponad miliard ludzi.

Dyskusje na temat politycznej poprawności map toczą się od dziesięcioleci. Już w latach 70. popularność zyskała projekcja Galla-Petersa, która zachowywała rzeczywiste powierzchnie państw (dlatego Afryka i Ameryka Południowa wydają się na niej ogromne), ale znacznie zniekształcała ich kształty. Była promowana jako ideologiczna alternatywa dla „europocentrycznej” mapy Merkatora i została przyjęta m.in. przez UNESCO oraz inne organizacje.

Inny, bardziej kuriozalny przykład dotyczy Nowej Zelandii, którą regularnie „zapomina się” umieścić na różnych mapach świata. Problem stał się na tyle znany, że w 2018 roku rząd kraju uruchomił żartobliwą kampanię PR #GetNZOnTheMap („Przywróćcie Nową Zelandię na mapę”). Wzięli w niej udział ówczesna premierka Jacinda Ardern oraz komik Rhys Darby, którzy „prowadzili śledztwo” w sprawie rzekomego spisku przeciwko swojemu krajowi. Temu tematowi poświęcony jest nawet popularny dział na forum Reddit, gdzie użytkownicy kolekcjonują mapy pozbawione Nowej Zelandii.

 

„Natychmiast zaprzestać”

 

Inicjatorami obecnej kampanii pod nazwą Correct The Map („Poprawcie mapę”) są organizacje broniące praw człowieka: Africa No Filter i Speak Up Africa. Wezwały one do przejścia na projekcję Equal Earth z 2018 roku, która dokładniej oddaje rzeczywiste rozmiary państw.

“To najdłużej trwająca kampania dezinformacyjna na świecie i trzeba ją po prostu natychmiast zakończyć” – oświadczyła Moky Makura, dyrektorka wykonawcza Africa No Filter.

 

Google, ONZ i Bank Światowy

 

Unia Afrykańska postrzega tę kampanię jako część szerszego celu, jakim jest „przywrócenie Afryce należnego miejsca na światowej scenie”, co wpisuje się w rosnące wezwania do reparacji za kolonializm.

Projekcja Merkatora nadal jest szeroko stosowana. Na przykład Google Maps już w 2018 roku przeszło na trójwymiarowy obraz globu w wersji desktopowej, ale w aplikacji mobilnej projekcja Merkatora nadal jest ustawieniem domyślnym.

Rzecznik Banku Światowego poinformował, że instytucja już korzysta z alternatywnych projekcji i stopniowo wycofuje się z użycia mapy Merkatora. ONZ z kolei zadeklarowała, że wniosek aktywistów zostanie przekazany do rozpatrzenia przez komisję ekspertów.

Inicjatywę poparły również inne regiony. Na przykład wiceprzewodniczący Komisji ds. reparacji Wspólnoty Karaibskiej (CARICOM) nazwał odejście od projekcji Merkatora odrzuceniem ideologii władzy i dominacji.