Planowanie spotkania Donalda Trumpa i władimira putina w Budapeszcie zostało tymczasowo wstrzymane. Jak wyjaśniono w Białym Domu, wstępna rozmowa telefoniczna między sekretarzem stanu USA Marco Rubio a szefem MSZ rosji Siergiejem Ławrowem była „owocna”. Jednak według Trumpa obie strony nie są jeszcze gotowe do negocjacji.
W ostatnich dniach wysocy rangą urzędnicy w Waszyngtonie wyrażali już wątpliwości co do pozytywnego wyniku planowanego spotkania w Budapeszcie, wskazując na rozbieżności w stanowiskach USA i rosji. Od 16 października, kiedy prezydent USA ogłosił ten szczyt po rozmowie telefonicznej z putinem, sytuacja uległa znacznym zmianom.
Zamieszanie wokół budapeszteńskiego spotkania po raz kolejny pokazało, że niepewność dotycząca rozmów pokojowych w sprawie Ukrainy dotyczy nie tylko treści samych negocjacji, lecz także możliwości ich dalszego prowadzenia. Manipulacje i przeciąganie procesu pokojowego stanowią bowiem stały element strategii politycznej Kremla.
Warto zauważyć, że rozmowy dotyczące pokoju — lub choćby tymczasowego zawieszenia broni na froncie — nie doprowadziły dotąd do bezpośredniego dialogu na najwyższym szczeblu między Ukrainą a rosją. Dyskusje ograniczają się do formatu dwustronnego między Waszyngtonem a Moskwą, co w pełni odpowiada Kremlowi, który we wrześniu ogłosił „pauzę” w kontaktach z oficjalnym Kijowem.
Przed oczekiwanym spotkaniem Donalda Trumpa i władimira putina w Budapeszcie UA.News przypomina oficjalne oświadczenia i zapowiadane rozmowy pokojowe dotyczące Ukrainy, które nigdy nie doszły do skutku lub zostały odwołane.
Rijad: rozmowy między USA a rosją, których Ukraina nie uznała
12 lutego 2025 roku prezydent USA Donald Trump i rosyjski dyktator władimir putin przeprowadzili rozmowę telefoniczną, po której amerykański przywódca ogłosił rozpoczęcie negocjacji w sprawie zakończenia działań wojennych w Ukrainie. Według Trumpa rozmowy miały przebiegać w trzech etapach: spotkanie w Arabii Saudyjskiej, wizyta putina w Stanach Zjednoczonych, a następnie wizyta Trumpa w Moskwie.
Na 18 lutego zapowiedziano spotkanie w stolicy Arabii Saudyjskiej – Rijadzie – między przedstawicielami USA i rosji, jednak bez udziału Ukrainy. Rozmowy na szczeblu delegacji, którym przewodzili sekretarz stanu USA Marco Rubio i minister spraw zagranicznych rosji Siergiej Ławrow, trwały około pięciu godzin. Strony omówiły kwestie dotyczące „wznowienia współpracy w kilku obszarach gospodarczych”.
Dzień wcześniej, 17 lutego, prezydent Wołodymyr Zełenski podkreślił, że Ukraina nie została poinformowana o szczycie USA–rosja w Arabii Saudyjskiej i uważa wszelkie rozmowy dotyczące Ukrainy prowadzone bez jej udziału za bezowocne. „Nie możemy uznawać żadnych porozumień o nas – bez nas” – powiedział Zełenski dziennikarzom.
Londyn: Stany Zjednoczone odmówiły udziału w spotkaniu ministrów
23 kwietnia 2025 roku w Londynie miało się odbyć spotkanie ministrów spraw zagranicznych z Ukrainy, Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych. Europejscy sojusznicy planowali omówić amerykański plan zawieszenia broni w wojnie rosyjsko-ukraińskiej.
Aby osiągnąć pokój, Waszyngton zaproponował wówczas złagodzenie sankcji wobec rosji, jeśli Kreml zgodzi się na zawieszenie broni. Stany Zjednoczone miały również uznać aneksję Krymu przez rosję, zablokować przystąpienie Ukrainy do NATO, a także zamrozić linię frontu. Prezydent USA mówił o „bardzo dobrych” szansach na zawarcie „porozumienia pokojowego” i obiecał ujawnić szczegóły w ciągu kilku dni.
Później okazało się, że sekretarz stanu Marco Rubio i specjalny wysłannik prezydenta USA Stephen Witkoff odmówili omówienia inicjatyw pokojowych z ministrami Ukrainy i państw europejskich. W rezultacie rozmowy w Londynie, zaplanowane na 23 kwietnia, zostały odwołane.
Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow oświadczył wówczas, że spotkanie ministrów spraw zagranicznych USA, Ukrainy, Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec zostało odwołane, ponieważ „nie udało się zbliżyć stanowisk w niektórych kwestiach”.
Stambuł: rozmowy delegacji bez putina i Zełenskiego
16 maja 2025 roku w Stambule miały się odbyć pierwsze bezpośrednie rozmowy między rosją a Ukrainą, które od początku zapowiadano jako spotkanie na najwyższym szczeblu. Kreml twierdził, że to rzekome wznowienie rozmów stambulskich, przerwanych w 2022 roku. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oświadczył, że podczas spotkania z prezydentem Turcji Recepem Tayyipem Erdoğanem 15 maja jest gotów polecieć z Ankary do Stambułu, aby osobiście spotkać się z rosyjskim dyktatorem władimirem putinem w celu omówienia zakończenia wojny.
Zełenski poinformował dziennikarzy, że prezydent USA Donald Trump również otrzymał propozycję dołączenia do spotkania.
„Nie znam decyzji prezydenta USA, ale w każdym razie, gdyby potwierdził swój udział, myślę, że dałoby to dodatkowy impuls do przylotu putina” – powiedział prezydent Ukrainy.
„Rozważam również możliwość polecenia tam. Jeszcze nie wiem, gdzie będę w czwartek, mam bardzo dużo spotkań, ale zastanawiam się nad tym, by tam się udać. Taka możliwość istnieje” – powiedział Trump podczas briefingu w Białym Domu 12 maja.
Jak dodał, „nalegał na zorganizowanie tego spotkania i w końcu do niego dojdzie”.
„Od tego spotkania między rosją a Ukrainą można oczekiwać dobrych rezultatów – prawdopodobnie obaj przywódcy będą tam obecni” – stwierdził Trump.
Ostatecznie żaden z przywódców nie pojawił się na spotkaniu w Stambule. putin wysłał zamiast siebie delegację niskiego szczebla. Negocjacje trwały mniej niż dwie godziny, a strona rosyjska w formie ultimatum zażądała od Ukrainy kapitulacji. Jednocześnie delegacjom udało się uzgodnić wymianę tysięcy jeńców wojennych, a także nie wykluczyły one kontynuacji dialogu w przyszłości.
Watykan: zapowiedziano spotkanie, ale nie osiągnięto porozumienia
19 maja 2025 roku odbyła się kolejna rozmowa telefoniczna Donalda Trumpa i władimira putina, która nie przybliżyła pokoju, lecz dała nadzieję na kolejną rundę negocjacji. Po dwugodzinnej rozmowie Trump powiedział, że rozmowa z putinem przebiegła „bardzo dobrze”. Oczekiwania, że podczas rozmowy telefonicznej dyktator Kremla zgodzi się na 30-dniowe zawieszenie broni, nie spełniły się.
Jednocześnie Trump oświadczył, że Ukraina i rosja „natychmiast rozpoczną negocjacje” w sprawie zakończenia wojny.
Na platformie Truth Social amerykański przywódca ogłosił również proponowane miejsce ewentualnych rozmów. Napisał: „Watykan, reprezentowany przez papieża, wyraził duże zainteresowanie goszczeniem negocjacji. Zacznijmy ten proces!”
Sekretarz stanu USA Marco Rubio dzień wcześniej stwierdził, że prezydent ma zamiar zorganizować takie spotkanie „tak szybko, jak to możliwe”.
„Organizacja takiego spotkania wymaga pewnego wysiłku. Dlatego nie mogę powiedzieć, że już teraz planuje się wybór miejsca i daty. Ale prezydent tego chce. Chce to zrobić jak najszybciej” – wyjaśnił Rubio.
Kreml później skomentował te doniesienia, twierdząc, że na razie nie ma podstaw do rozmów o szybkim spotkaniu Trumpa i putina.
Budapeszt: odłożone spotkanie Rubio i Ławrowa
W październiku 2025 roku Donald Trump, po spotkaniu na Alasce 15 sierpnia, ogłosił drugą osobistą rozmowę z władimirem putinem – tym razem w Budapeszcie. Przygotowania do tego szczytu mieli omówić sekretarz stanu USA Marco Rubio i minister spraw zagranicznych rosji Siergiej Ławrow. Jednak ich spotkanie, które pierwotnie miało się odbyć w dniach 20–23 października, zostało przełożone na 30 października z nieznanych powodów.
Jeden z rozmówców zachodnich mediów powiedział, że negocjacje przełożono z powodu zbyt rozbieżnych poglądów Rubio i Ławrowa na zakończenie wojny w Ukrainie. Ostatnia rozmowa wysokich rangą urzędników wykazała, że rosjanie wciąż nie zmienili swoich maksymalistycznych żądań. Z tego powodu sekretarz stanu USA raczej nie będzie forsował planów spotkania Trumpa i putina. Nie wyklucza się jednak, że Rubio będzie kontynuował rozmowy telefoniczne z Ławrowem w ramach tego samego toru dyplomatycznego.
Z kolei rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych określiło jako „nieścisłe” doniesienia o przełożonym spotkaniu Rubio i Ławrowa. Wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow oświadczył, że porozumienia w sprawie przeprowadzenia rozmów w ogóle nie osiągnięto.
Czytaj również:
Schronienia, zapasy żywności i wody: jak Europa przygotowuje się na ewentualny atak rosji
