W czasie wszelkich kryzysów Ukraińcy tradycyjnie starają się chronić swoje oszczędności, kupując „twardą walutę” – dolary i euro. Jednak obecny kryzys handlowy, wywołany cłami nałożonymi przez USA, podważył postrzeganie amerykańskiej waluty jako „bezpiecznej przystani” dla inwestorów. W ostatnich trzech miesiącach dolar doświadcza dużych wahań, podczas gdy ceny złota rosną.
UA.News przygląda się wahaniom na światowych rynkach walutowych i przedstawia rekomendacje ekspertów finansowych – w co dziś warto inwestować, by Ukraińcy mogli zachować swoje oszczędności.
Co się dzieje z dolarem i euro
Dolar. Zaostrzenie wojny handlowej między USA a Chinami oraz nasilające się obawy przed recesją doprowadziły do wyprzedaży amerykańskich obligacji skarbowych i spadku wartości dolara do najniższego poziomu od trzech lat. Spadek ten postępował równolegle z malejącym zaufaniem do USA jako wiarygodnego partnera handlowego.
W Ukrainie kurs dolara również spadł w pierwszym kwartale 2025 roku. Według informacji portalu Minfin, 24 stycznia banki sprzedawały dolara głównie po 42,40 UAH, a 24 kwietnia — już po 41,64 UAH.
Na poranek 23 kwietnia na światowych rynkach dolar próbował odzyskać pozycję, ponieważ inwestorzy odczuli pewną ulgę po oświadczeniu prezydenta USA Donalda Trumpa, że nie planuje zwolnić szefa Rezerwy Federalnej i zasugerował możliwość obniżenia ceł wobec Chin. Oczekuje się jednak, że negocjacje z Pekinem będą długie i skomplikowane.
„Rynki coraz bardziej przyzwyczajają się do tego, że prezydent wygłasza ostre oświadczenia, a potem zmienia zdanie, jakby to nigdy nie było wielkim problemem” – uważa Chris Weston, szef działu badań w firmie brokerskiej Pepperstone.
Euro. W przeciwieństwie do dolara amerykańskiego, europejska waluta w ostatnich miesiącach osiągnęła najwyższą wartość od trzech lat. Jednak po tym wzroście euro zaczęło tracić na wartości w związku z negatywnymi wskaźnikami gospodarczymi i spadkiem aktywności biznesowej w Niemczech. Osłabienie euro dodatkowo pogłębiły oczekiwania dotyczące łagodniejszej polityki Europejskiego Banku Centralnego.
Na ukraińskim rynku walutowym, według danych portalu Minfin, ogólny trend wyglądał następująco: 24 stycznia średnia cena sprzedaży euro przez banki wynosiła 44,33 UAH, a 24 kwietnia — 46,32 UAH.
Złoto podrożało
W obliczu zawirowań finansowych, nieprzewidywalnej polityki celnej administracji Trumpa oraz wahań dolara amerykańskiego, inwestorzy zaczęli aktywnie lokować środki w złoto. W ostatnich miesiącach banki centralne wielu krajów, fundusze inwestycyjne oraz osoby prywatne intensywnie kupowały złoto — nie tylko w sztabkach, ale także w monetach inwestycyjnych i pamiątkowych.
Ten aktyw nadal bił rekordy na światowych rynkach, a w kwietniu cena przekroczyła poziom 3300 dolarów za uncję. Według zachodnich analityków, żółty metal będzie stopniowo zmierzał w stronę nowego poziomu 3500–3700 dolarów za uncję do końca 2025 roku.
„Złoto nadal cieszy się znacznym wsparciem ze strony ogólnie osłabionego dolara, niepewności związanej z zapowiedziami ceł oraz obaw o globalną recesję. Po przekroczeniu poziomu 3300 dolarów wszystko zależy od psychologicznych progów cenowych. Inwestorzy zarabiający na wzroście cen mogą celować w poziomy 3400, 3500 dolarów i wyżej. Jednak wzrost realizacji zysków lub pozytywne wydarzenia w handlu między USA a Chinami mogą wywołać wyprzedaż” – uważa Lukman Otunuga, starszy analityk FXTM.
W co opłaca się inwestować Ukraińcom – rady ekspertów
Ukraińcy, którzy mają dochody w hrywnach, nie powinni zbytnio przejmować się wahaniami walutowymi ani gwałtownym wzrostem cen złota na światowych rynkach – podkreślił Oleh Pendzyn, ekonomista i dyrektor wykonawczy Ekonomicznego Klubu Dyskusyjnego, w komentarzu dla UA.News.
„Nawet jeśli kupisz biżuterię w sklepie, to w lombardzie przyjmą ją co najwyżej w cenie złomu złota – czyli około 50% wartości, którą zainwestowałeś. To zdecydowanie nie jest sposób na inwestowanie pieniędzy.
Poza tym ograniczenia dotyczące operacji walutowych, wprowadzone przez Narodowy Bank Ukrainy w 2022 roku po rozpoczęciu aktywnej fazy działań wojennych, uniemożliwiają nawet zakup złota inwestycyjnego przez firmy jubilerskie. Dlatego złoto nie jest dziś aktywem, które można uznać za atrakcyjne z punktu widzenia inwestycji” – zaznaczył Pendzyn.
Ekonomista radzi również rozsądnie podchodzić do wymiany hrywny na inne waluty. Przede wszystkim warto przeliczyć realne liczby i korzyści.
„Zawsze trzeba liczyć koszt alternatywny. Pamiętajmy, że inflacja dotyczy zarówno dolara, jak i hrywny. To znaczy, że zawsze należy oceniać pieniądze z perspektywy prawdopodobieństwa zachowania ich wartości. To najważniejsze, o czym trzeba pamiętać, gdy decydujemy, w jakiej walucie trzymać oszczędności.
Załóżmy, że kupiłeś dolary po kursie 42 UAH w styczniu tego roku. Jaki jest kurs dziś? 41 UAH. Czyli straciłeś jedną hrywnę na dolarze i nadal trzymasz pieniądze pod materacem, które realnie tracą wartość z powodu inflacji w strefie dolara. W takim razie pytam: po co taka inwestycja?” – mówi Pendzyn, dodając, że podobna sytuacja dotyczy euro.
Ogólnie rzecz biorąc, Ukraińcy mają dość ograniczony wybór kierunków inwestycyjnych. Najczęściej są to lokaty bankowe lub obligacje skarbu państwa (OVDP).
„Zawsze trzeba brać pod uwagę następującą rzecz: gdy wpłacasz pieniądze na lokatę, dochód z niej zostanie obciążony 18% podatkiem dochodowym oraz 5% składką wojenną. Bank działa jako płatnik podatku i znacząco obciąży twoje zyski. Jedyny wyjątek to obligacje skarbowe – dają one podobny zysk jak lokata, ale są zwolnione z opodatkowania.
Obecnie oprocentowanie lokat i OVDP w hrywnach wynosi około 14–15% rocznie. Na lokacie walutowej bank zaoferuje ci maksymalnie 0,5% rocznie. Mając te dane, możemy stwierdzić, że – przynajmniej do końca 2025 roku – najrozsądniejszą opcją inwestycyjną są obligacje skarbu państwa” – podkreśla Oleh Pendzyn.
Ołeksij Kozyriw, ekspert finansowy portalu Minfin, przekazuje następujące zalecenia dla Ukraińców.
„Biorąc pod uwagę rosnącą polaryzację świata, a także coraz większe upolitycznienie centrów decyzyjnych, które coraz mniej mają wspólnego z gospodarką – jedyną skuteczną strategią dla Ukraińców jest dywersyfikacja swoich oszczędności i ograniczenie ryzyka walutowego.
Na dzień 23 kwietnia 2025 roku rekomenduję następujący podział oszczędności na maj 2025:
40% — instrumenty w hrywnach (lokaty, OVDP, ewentualnie obligacje znanych prywatnych firm);
35% — oszczędności i inwestycje w dolarach (lokaty lub walutowe OVDP);
25% — oszczędności i inwestycje w euro (lokaty lub walutowe OVDP).
Jeśli ktoś chce jeszcze bardziej zdywersyfikować swoje oszczędności z horyzontem do końca lata tego roku i uwzględniając sytuację na rynku złota:
40% — instrumenty w hrywnach (lokaty, OVDP, obligacje prywatne);
25% — oszczędności w dolarach (lokaty, OVDP);
25% — oszczędności w euro (lokaty, OVDP);
10% — inne aktywa: 5% w frankach szwajcarskich i 5% w funtach brytyjskich, albo 5% we frankach i 5% w złocie (sztabki lub monety inwestycyjne).
