Eksperci: tempo reform w Ukrainie niezbędnych do członkostwa w UE spowolniło

W Kijowie zaprezentowano nowy niezależny (tzw. cieniowy) raport dotyczący realizacji przez Ukrainę wymagań Unii Europejskiej w obszarach wymiaru sprawiedliwości, praworządności i praw człowieka – kryteriów określonych w rozdziałach 23 i 24 procesu negocjacji akcesyjnych do UE.

Dokument przygotowała koalicja organizacji pozarządowych pod przewodnictwem DEJURE. Eksperci zauważyli, że w ciągu ostatniego roku tempo reform w tych dziedzinach wyraźnie spadło, a w niektórych obszarach pojawiły się oznaki regresu.

„Pomimo względnego postępu, od początku 2025 roku w Ukrainie systematycznie obserwuje się próby osłabienia osiągnięć reform sektorowych” – czytamy w raporcie.

Dyrektor wykonawczy DEJURE, Mychajło Żernakow, podkreślił, że największe ryzyko dotyczy reformy sądownictwa. Według niego, po ponownym uruchomieniu Wyższej Komisji Kwalifikacyjnej Sędziów oraz Najwyższej Rady Sprawiedliwości w 2022 roku, obie instytucje zaczęły doświadczać presji, w tym ataków ze strony Państwowego Biura Śledczego (DBR) oraz projektów ustaw podważających ich niezależność.

Inni członkowie koalicji zgodzili się, że w porównaniu z poprzednim rokiem trudno dostrzec istotny postęp – tempo reform spowolniło, a niektóre utknęły w martwym punkcie.

Jednocześnie autorzy raportu przyznają, że niektóre nowe instytucje utworzone w ramach procesu integracji europejskiej zaczynają przynosić konkretne rezultaty. W szczególności organy dyscyplinarne skutecznie usunęły szereg kontrowersyjnych sędziów, co świadczy o utrzymującym się potencjale reformy wymiaru sprawiedliwości pomimo istniejących zagrożeń.

Ukraina zakończyła również screening (przegląd wstępny) trzech klastrów negocjacyjnych w ramach rozmów o członkostwie w Unii Europejskiej – klastru 1 „Podstawy”, klastru 2 „Rynek wewnętrzny” oraz klastru 6 „Stosunki zewnętrzne”.

Zakończono także oficjalny screening zgodności ustawodawstwa z normami UE w rozdziale negocjacyjnym „Przedsiębiorczość i polityka przemysłowa”.