8 października, w Dniu Prawnika, w Kijowie oficjalnie zaprezentowano Diplomatic Legal Hub, do którego dołączył szeroki zespół ukraińskich adwokatów i prawników. Inicjatywa wzbudziła również zainteresowanie wielu przedstawicieli placówek dyplomatycznych, międzynarodowego biznesu oraz środowiska prawniczego.
O nowym, stale działającym centrum konsultacyjno-prawnym i jego zadaniach w rozmowie z UA.News opowiedział dyrektor generalny Diplomatic Legal Hub — Ołeksandr Olijnyk, adwokat, partner zarządzający kancelarii adwokackiej „VIDSICH”, kandydat nauk prawnych, przewodniczący Komisji ds. Prawa Karnego i Postępowania Karnego Rady Adwokatów Obwodu Charkowskiego.
Dlaczego powstała potrzeba utworzenia Diplomatic Legal Hub w Ukrainie
Pełnoskalowa wojna na terytorium Ukrainy spowodowała „lukę dostępu” między potrzebami obywateli innych państw, firm z kapitałem zagranicznym, zagranicznych inwestorów a możliwością szybkiego uzyskania rzetelnego wsparcia prawnego.
W praktyce oznacza to połączenie ciągłych zmian w ustawodawstwie Ukrainy, ograniczeń w przemieszczaniu się, procedur mobilizacyjnych, reżimów sankcyjnych, zakłóceń w działaniu usług państwowych oraz bariery językowej. Właśnie to stało się impulsem do utworzenia Diplomatic Legal Hub, który zbudowaliśmy według zasady „24/7” — „jedno miejsce kontaktu”.
Łączymy wstępny przegląd prawny, analizę problematyki, koordynację z organami państwowymi i misjami dyplomatycznymi oraz multidyscyplinarną ekspertyzę.
Kluczowe obszary wniosków o pomoc kierowanych do przedstawicieli Hubu (na podstawie obserwacji z praktyki i własnej analizy):
- Status pobytu i dokumenty: pozwolenie na pobyt czasowy lub stały, przedłużenie terminów, łączenie rodzin, przekraczanie granicy.
- Kontakt z organami ścigania: zatrzymanie, kontrole dokumentów, przeszukania i zajęcie mienia; zapewnienie dostępu do adwokata oraz tłumacza.
- Praca, mieszkanie, banki: spory pracownicze, najem, kontrole i blokady rachunków bankowych, kwestie podatkowe.
- Dla biznesu: sankcje, kontrola eksportu, umowy i ich wykonywanie, zamówienia publiczne, spory, compliance (zgodność z przepisami).
Podstawy prawne, na których opieramy nasze działania: Europejska Konwencja Praw Człowieka (art. 3, 5, 6, 8; Protokoły nr 4 i nr 7), Konwencja genewska z 1951 r. dotycząca statusu uchodźców (zasada non-refoulement), Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (art. 9, 14), a także ustawodawstwo Ukrainy dotyczące cudzoziemców i postępowań administracyjnych.
Cele strategiczne i kierunki działalności platformy
Już dziś możemy z pełnym przekonaniem mówić o celach strategicznych i priorytetach działania na najbliższe 12–18 miesięcy. Naszym celem jest przekształcenie Diplomatic Legal Hub w standaryzowany serwis typu „one-stop-legal”, zapewniający przewidywalne wyniki dla klientów i partnerów.
Postawiliśmy sobie następujące cele: dostępność i szybkość działania, jakość i skuteczność rezultatów, ciągły rozwój oraz rozszerzanie obszarów współpracy, bieżąca analiza i wdrażanie standardów, szkolenia dla personelu i partnerów, regularne audyty wewnętrzne i compliance, pełne przestrzeganie wymogów ochrony danych osobowych.
Nasze główne kierunki działalności obejmują: szybką pomoc w trybie 24/7, rozwiązywanie kwestii związanych z migracją, detencją (zatrzymaniami administracyjnymi), ekstradycją i Interpolem, compliance biznesowy i sprawy dotyczące sankcji, dokumentowanie strat, szkolenia i warsztaty dla partnerów.
Struktura i zespół Diplomatic Legal Hub
Zbudowaliśmy już przejrzystą strukturę funkcjonowania Hubu oraz jego środowisko eksperckie.
Działa centralne biuro koordynacyjne, a także regionalne punkty wsparcia (partnerskie). Na stronach publicznych dostępne są numery telefonów kontaktowych i adresy e-mail, a na stronie internetowej znajduje się formularz zgłoszeniowy do stałej komunikacji i kontaktu. Zwrócę uwagę na kluczowe elementy naszej pracy:
- Koordynatorzy pracują w trybie 24/7, tworząc pierwszą linię wsparcia — zajmują się gromadzeniem danych wstępnych, oceną ryzyka i komunikacją z wnioskodawcami.
- Praktyki prawne: prawo karne, migracyjne, cywilne i rodzinne, prawo pracy, podatkowe, korporacyjne i sankcyjne, prawo własności intelektualnej (IP) oraz ochrona danych osobowych.
- Dział tłumaczeń i mediatorów kulturowych: zapewnia dostęp do profesjonalnych tłumaczeń i wyjaśnia konteksty kulturowe.
- Rada doradcza: obejmuje ekspertów w dziedzinach prawa międzynarodowego publicznego, praw człowieka, arbitrażu międzynarodowego oraz komunikacji i relacji rządowych (GR).
Ekspertów angażujemy w ramach różnych formatów współpracy — umów, umów ramowych oraz projektów pro bono. Potencjalne konflikty interesów są eliminowane już na etapie wstępnego screeningu (za pomocą osobnej listy kontrolnej).
Sytuacje nagłe i dalsze wsparcie prawne
Zapewniamy całodobowy system przyjmowania zgłoszeń, w tym również w przypadkach nagłych — takich jak detencja, groźba wydalenia, czy zagrożenie życia lub zdrowia. Polityka dostępu:
- Bezpłatny wstępny screening i opracowanie „planu działania na pierwsze 72 godziny” dla spraw wymagających natychmiastowej reakcji.
- Następnie — przejrzyste taryfy, programy grantowe, oraz zaangażowanie pro bono zgodnie z kryteriami wrażliwości i znaczenia sprawy.
Nasz zespół posiada również plan szybkiego reagowania, obejmujący następującą sekwencję działań:
zgłoszenie — ocena ryzyka — wyznaczenie adwokata i tłumacza — instruktaż dla wnioskodawcy — koordynacja z odpowiednim organem lub misją — opracowanie krótkiego planu pisemnego z terminami realizacji.
Pomoc prawna dla cudzoziemców i geografia zgłoszeń
Diplomatic Legal Hub wdrożył program kompleksowego wsparcia prawnego dla cudzoziemców, obejmujący następujące obszary:
- Migracja: pozwolenie na pobyt czasowy lub stały, przedłużenie pobytu, azyl / tymczasowa ochrona, łączenie rodzin, przekraczanie granicy.
- Ochrona karna: od pierwszego kontaktu z organami ścigania aż do postępowania sądowego; zapewnienie dostępu do tłumacza; skargi dotyczące warunków zatrzymania; ochrona praw ofiar.
- Prawo cywilne, rodzinne i pracy: sprawy dotyczące małżeństwa, dzieci, alimentów, najmu i mieszkań, zatrudnienia, wynagrodzeń oraz świadczeń socjalnych.
- Finanse: rachunki bankowe, procedury KYC/AML, przypadki cyberoszustw, ochrona danych osobowych.
- Edukacja / studenci: przyjęcia na studia, kontynuacja nauki, uznawanie dokumentów o wykształceniu.
- Wsparcie językowe: pomoc w języku ukraińskim, angielskim, rosyjskim, a w razie potrzeby także w języku tureckim, arabskim i francuskim.
Geografia zgłoszeń odzwierciedla historyczne więzi edukacyjne i biznesowe Ukrainy z regionami takimi jak Kaukaz, Azja Środkowa, Bliski Wschód, Afryka oraz Azja Południowa.
Najczęstsze sprawy w czasie wojny i wsparcie dla cudzoziemców-żołnierzy
Liczba zgłoszeń wzrasta szczególnie w obszarach takich jak: kontrole dokumentów, detencja, przekraczanie granicy, odnawianie dokumentów, spory pracownicze i mieszkaniowe, oszustwa internetowe oraz przestępstwa przeciwko mieniu.
Osobnym kierunkiem działalności jest wsparcie cudzoziemców, którzy służyli w Siłach Obronnych Ukrainy, obejmujące:
- uregulowanie statusu i uprawnień, wydawanie zaświadczeń, legitymacji, wsparcie medyczne i socjalne;
- dokumentowanie służby i odniesionych obrażeń, współpracę z placówkami medycznymi i fundacjami;
- sprawy rodzinne i spadkowe (małżeństwo, dzieci, dziedziczenie).
Podstawa prawna: Europejska Konwencja Praw Człowieka (art. 3, 5, 6, 8), zasada non-refoulement,
a także ukraińskie gwarancje proceduralne, w tym prawo do obrońcy i tłumacza.
Obsługa prawna zagranicznego sektora biznesowego
Zapewniamy kompleksowe wsparcie typu „end-to-end” — od rejestracji działalności po rozwiązywanie sporów:
- Corporate / Tax / HR: zakładanie i restrukturyzacja przedsiębiorstw, modele zatrudnienia, planowanie podatkowe, obsługa księgowa.
- Compliance (zgodność z przepisami): procedury AML, sankcje, kontrola eksportu, opracowanie polityk wewnętrznych, szkolenia dla personelu, weryfikacja kontrahentów.
- Umowy i spory: negocjacje, mediacja, postępowania sądowe i arbitrażowe, egzekucja orzeczeń.
- Zamówienia publiczne i partnerstwo publiczno-prywatne: udział w przetargach, kontrole, audyty.
- Własność intelektualna i ochrona danych: rejestracja, licencjonowanie, cyberbezpieczeństwo, zgodność z RODO i przepisami ukraińskimi.
Do najczęstszych pilnych przypadków należą: przeszukania i zajęcia mienia, blokady rachunków bankowych / zamrożenia KYC, sytuacje siły wyższej w łańcuchach dostaw oraz incydenty dotyczące bezpieczeństwa.
Pomoc dla zagranicznych przedsiębiorców i inwestorów poszkodowanych w wyniku wojny
Diplomatic Legal Hub opracował standardową mapę drogową prowadzącą od momentu zdarzenia do uzyskania odszkodowania:
- a) Rejestracja zdarzenia i inwentaryzacja aktywów — opis, dokumentacja foto/wideo, geolokalizacja, świadkowie.
- b) Zebranie dowodów i ekspertyz, w tym niezależnych raportów.
- c) Rejestracja roszczeń w krajowych lub międzynarodowych mechanizmach (jeśli istnieją).
- d) Negocjacje lub mediacje z kontrahentami, ubezpieczycielami i organami państwowymi.
- e) Postępowanie sądowe w odpowiedniej jurysdykcji, zabezpieczenie roszczeń i egzekucja orzeczeń.
- f) Monitorowanie i sprawozdawczość dla inwestorów, ubezpieczycieli i partnerów.
Koordynujemy ekspertyzy techniczne, strategie prawne oraz komunikację międzynarodową, tak aby wnioskodawca miał jeden odpowiedzialny punkt kontaktowy.
Partnerzy (organizacje, ambasady, instytucje międzynarodowe), którzy już przystąpili do współpracy
Uważamy, że partnerstwa stanowią multiplikator potencjału Hubu:
- Misje dyplomatyczne: wspólne działania w sprawach pilnych, przygotowywanie materiałów informacyjnych dla obywateli, punkty kontaktowe działające w trybie 24/7.
- Organy państwowe: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Sprawiedliwości, Państwowa Służba Migracyjna, organy ścigania — wspólne określanie procedur, ram czasowych oraz osób odpowiedzialnych.
- Organizacje międzynarodowe i fundacje: wspólne programy wsparcia dla grup wrażliwych, granty na pomoc prawną, projekty szkoleniowe.
- Stowarzyszenia biznesowe i uczelnie wyższe: edukacja prawna, programy stażowe, kanały komunikacji i wymiany doświadczeń.
Koordynacja z misjami dyplomatycznymi, strukturami rządowymi i instytucjami ochrony praw człowieka
Wypracowaliśmy skuteczny mechanizm współpracy, obejmujący:
- Jeden punkt kontaktowy dla każdego partnera oraz punkt rezerwowy — obsługujący sprawy nocne i weekendowe.
- Klasyfikację zgłoszeń według poziomu pilności i ryzyka oraz listy kontrolne danych wymaganych niezwłocznie.
- Podział ról: kto kontaktuje się z wnioskodawcą, instytucjami i mediami; kto podejmuje decyzje.
- Ochronę danych: tokenizowaną wymianę informacji, ograniczenie dostępu i prowadzenie dziennika audytu.
- Ustalanie terminów pośrednich i analizę ogólną oraz raportowanie w uzgodnionym formacie.
Prezentacja koncepcji ochrony cudzoziemców ambasadorom Azerbejdżanu i Uzbekistanu
Niedawno Hub zaprezentował koncepcję ochrony cudzoziemców ambasadorom Azerbejdżanu i Uzbekistanu. To logiczny początek międzynarodowego wymiaru działalności: aktywne społeczności tych krajów w Ukrainie, trwałe powiązania edukacyjne i biznesowe, a także typowe przypadki w obszarach migracji, zatrudnienia, kwestii rodzinnych i edukacyjnych. Najważniejsze rozwiązania obejmują: wsparcie językowe, uznawanie dokumentów, szybkie kanały komunikacji z wydziałami konsularnymi oraz prewencyjną edukację prawną.
W odniesieniu do kwestii Interpolu, ekstradycji i mechanizmów międzynarodowych
Nasze podejście opiera się na zasadzie „due process first” (najpierw procedura zgodna z prawem):
- Wstępny screening i ocena prawna not Red Notice / Diffusions; identyfikacja przypadków politycznie motywowanego prześladowania.
- Wnioski o usunięcie lub ograniczenie dostępu do danych; zapytania o dodatkowe informacje kierowane do właściwych organów.
- Ochrona przed wydaleniem (non-refoulement), wnioski o azyl lub tymczasową ochronę; odniesienia do EKPC (art. 3, 5, 6, 8) oraz innych relewantnych standardów międzynarodowych.
- Obsługa postępowań ekstradycyjnych: gwarancje proceduralne, dokumentowanie ryzyk, kontrola sądowa.
Jak minimalizujemy ryzyka prawne, polityczne i bezpieczeństwa
Zespół Diplomatic Legal Hub opracował mapę ryzyk i środków zaradczych obejmującą następujące obszary:
- Ryzyka prawne: kolizje przepisów, ograniczenia proceduralne, rozbieżności w praktyce organów — reagujemy poprzez opracowanie materiałów metodycznych, wewnętrzne procedury SOP oraz nadzór merytoryczny nad sprawami.
- Ryzyka polityczne i sankcyjne: dynamiczne zmiany otoczenia — odpowiadamy regularnym monitoringiem, planowaniem scenariuszowym i elastycznym zarządzaniem mandatami.
- Ryzyka bezpieczeństwa i danych: cyberzagrożenia, przetwarzanie wrażliwych danych osobowych — stosujemy segmentację dostępu, szyfrowanie, kopie zapasowe, audyt logów i szkolenia dla personelu.
- Ryzyka reputacyjne i komunikacyjne: sprawy medialnie głośne — stosujemy protokoły kryzysowe, uzgodnionych rzeczników oraz system weryfikacji faktów.
O regionalnym rozwoju działalności w Ukrainie
Model rozwoju Hubu zakłada tworzenie własnych biur oraz partnerskich punktów wsparcia w kluczowych węzłach logistycznych i miejscach skupiska cudzoziemców. Jednolite standardy jakości, szkolenia dla partnerów oraz zdalny monitoring mają zapewnić spójny poziom usług na terenie całego kraju.
Planowane etapy uruchomienia regionalnego:
- Analiza zapotrzebowania i ryzyk, dobór partnerów.
- Podpisanie memorandum o współpracy (MoU) i wdrożenie standardowych procedur operacyjnych (SOP); szkolenia oraz integracja z systemami Hubu.
- Pilotaż w ograniczonym zakresie spraw (np. migracja / detencja).
- Ocena wskaźników KPI, dostosowanie procesów i dalsze skalowanie.
Czytaj także:
Lobbing to zarządzanie projektami inwestycyjnymi z korzyścią dla społeczności: wywiad z Ołeksijem Szewczukiem, prezesem zarządu NALU
