Pomimo protestów przewoźników i tymczasowych napięć między Ukrainą a Polską, środowisko biznesowe obu krajów stara się znaleźć sposoby dalszej współpracy i wzajemnie korzystnej integracji z rynkami europejskimi w otwartym dialogu. Jest to strategiczny cel obu krajów. Ważną platformą dla takiego zrozumienia i wzmocnienia więzi biznesowych między oboma krajami było międzynarodowe forum żywności FOOD BRIDGE, które niedawno odbyło się w Warszawie. Wydarzenie zgromadziło szeroką publiczność biznesową z Ukrainy i Polski: producentów i eksporterów surowców, dystrybutorów, sprzedawców detalicznych, urzędników państwowych, firmy logistyczne i rekrutacyjne oraz stowarzyszenia branżowe.
Co dalej z wymianą handlową między Ukrainą a Polską?
Forum zostało zorganizowane przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Płatnicze (GPA), które jest wpływowe i znane na rynku płatniczym Ukrainy i Europy, we współpracy z Polsko-Ukraińską Izbą Gospodarczą (PUIG). Według Galiny Heilo, prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Płatności i wiceprezesa Stowarzyszenia Banków Ukraińskich, zespół GPA stara się uczynić sektor płatności wygodniejszym i szybszym, ale jednocześnie przejrzystym, tak aby spełniał standardy nadzoru finansowego. Jednocześnie, jak mówi, od początku inwazji rosji na pełną skalę, GPA zyskało kolejną misję - misję społeczną. Stowarzyszenie pomaga ukraińskim firmom wejść na rynki europejskie, a polskim na rynki ukraińskie. Ponadto pomaga Ukrainie przyciągać inwestycje w tym trudnym czasie.
Galina Heilo przypomniała, że jedno z poprzednich forów organizowanych przez zespół GPA odbyło się już w czasie blokady eksportu ukraińskiego zboża i nawet wtedy uczestnicy próbowali znaleźć rozwiązanie tego problemu.
«Zdaliśmy sobie sprawę, że rozwiązaniem nie są pozwolenia i papiery, ale nowe technologie i efektywność biznesowa. Dlatego uważamy, że te fora, które organizujemy na różne tematy, są bardzo ważne dla biznesu, dla zwiększenia efektywności biznesu, dla narodzin nowych kooperacji i współpracy. I jesteśmy bardzo dumni z tego, że dzisiaj dzięki naszym wydarzeniom mamy podpisanych kilka dużych kontraktów, bardzo się z tego cieszymy i mamy nadzieję, że będzie to również przydatne i będziecie mogli znaleźć dla siebie dobrych partnerów», - powiedział prezes GPA.
Jacek Piechota, prezes PUIG i były minister gospodarki Polski, podkreślił znaczenie strategicznego partnerstwa gospodarczego między oboma krajami. Powitał biznesową publiczność z Ukrainy i Polski, która zebrała się, aby wzmocnić partnerstwo i rozwijać wspólne projekty.
Podczas Forum podkreślono rekordowe roczne obroty handlowe między Ukrainą a Polską, które osiągnęły 16 mld euro.
«Dynamika polskiego eksportu na Ukrainę i odwrotnie, ukraińskiego eksportu do Polski, jest bardzo wysoka. I choć dane za ostatnie miesiące pokazują spadek tej dynamiki, to jest on nieznaczny», - powiedziała Elżbieta Bodio, wiceprezes PUIG.
Podkreśliła, że sytuacja z blokadą na granicy stała się poważnym wyzwaniem dla wymiany handlowej między krajami. Aby jak najszybciej ją przezwyciężyć i przywrócić efektywne funkcjonowanie przejść granicznych, PUIG wzywa do wspólnego dialogu między Ukrainą a Polską.
Podczas Forum Polacy i Ukraińcy szczerze dyskutowali o problemie blokowania granicy, aby zrozumieć zagrożenia i możliwe rozwiązania. Denys Marchuk, zastępca szefa Wszechukraińskiej Rady Agrarnej, mówił o skali szkód spowodowanych protestem.
«Straty sięgają 400 milionów euro. Z każdym dniem zamknięcia granicy straty będą rosły. Najbardziej bolesne jest to, że straciliśmy dwie osoby, kierowców, którzy zginęli na przejściach granicznych z powodu blokady, która ma miejsce», - powiedział Marchuk.
Podkreślił, że dla ukraińskich producentów rolnych ważna jest perspektywa współpracy z Polską i innymi krajami UE w ramach Dróg Solidarności, które zrekompensowałyby eksporterom zablokowane przez rosję szlaki morskie.
«Jeśli spojrzeć na integralność eksportu z Ukrainy, 53 miliony ton zostało faktycznie wyeksportowanych w okresie działań wojennych dzięki Drogom Solidarności i chcielibyśmy to kontynuować», - powiedział Marchuk. Dodał, że w obecnych okolicznościach warto rozpocząć trójstronne negocjacje biznesowe z udziałem Ukrainy, Polski i Komisji Europejskiej.
«Z czasem przeważy zrozumienie, że Ukraina i Polska nie są konkurentami, ale partnerami, a kraje zaczną rozwijać swoje systemy żywnościowe" - powiedział Taras Kachka, wiceminister gospodarki i przedstawiciel handlowy Ukrainy.
«Moim zdaniem, ze strategicznego punktu widzenia, Ukraina i Polska są na drodze do bardzo silnej integracji swoich systemów żywnościowych. Jest to coś, co nie jest w pełni uświadomione w polskim społeczeństwie, w debatach politycznych i biznesowych. Protesty, które widzieliśmy w tym roku na granicy, są wynikiem niezbyt dobrej debaty na temat integracji biznesowej obu gospodarek, co jest całkowicie niezgodne z politycznym i społecznym poparciem, jakie Polska ma dla Ukrainy. A naszym zadaniem w najbliższych miesiącach i tygodniach jest mówienie o tym, jak bardzo ukraińskie rolnictwo zależy od polskich dostaw. Tak jak ukraińskie rolnictwo jest ważne dla przemysłu hodowlanego i spożywczego w Polsce», - powiedział Taras Kachka.
Podkreślił również, że Polska jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Ukrainy wśród krajów UE. Obecnie Ukraina eksportuje do Polski produkty o wartości od 340 do 350 mln USD miesięcznie. A importuje jeszcze więcej - na poziomie 550 mln USD. Tylko Niemcy importują więcej do Ukrainy. Dlatego konsekwencje zablokowania granic będą poważne.
«Musimy zrozumieć, że protestujący powodują straty dla polskich firm i producentów, którzy nie mogą dostarczać swoich produktów na rynek ukraiński. Widzimy codzienne statystyki i widzimy, że spadek importu jest większy niż spadek eksportu... Największe napięcie związane jest z wizerunkiem polskich protestujących, którzy uniemożliwiają prowadzenie interesów z ukraińskimi firmami, ponieważ uniemożliwiają transport. W związku z tym szkody, które nadal są mierzone w pieniądzach, będą zauważalne, gdy przestaniemy otrzymywać zamówienia dla naszych firm, na dostawy produktów do krajów UE, na towary, które są przewożone przez Polskę do Niemiec, Holandii i krajów bałtyckich. To będzie prawdziwy szok dla ukraińskiej gospodarki», - powiedział ukraiński przedstawiciel handlowy.
Mechanizmy wejścia ukraińskich produktów na rynki Polski i UE
Uczestnicy FOOD BRIDGE Forum omówili również szczegółowo integrację rynków spożywczych z UE. Perspektywy tego procesu, niektóre aspekty konkurencji w niektórych segmentach rynku oraz znaczenie współpracy między polskimi i ukraińskimi firmami przeanalizował Łukasz Ambrożak, profesor nadzwyczajny w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (Polska).
Dmytro Kushnerov, ekspert Departamentu Finansowania Firm Międzynarodowych i Handlu Banku Pekao S.A., mówił o kredytowaniu importerów i eksporterów z obu krajów oraz o ryzyku z tym związanym. Jacques Tourel, prezes zarządu World Trade Centre Warsaw, doradca strategiczny, ekspert w dziedzinie finansowania projektów i przyciągania inwestycji, przedstawił możliwości dla ukraińskich firm w zakresie zwiększania skali i wchodzenia na rynki zagraniczne. Jego firma aktywnie pomaga ukraińskim firmom znaleźć partnerów biznesowych, przyciągnąć inwestycje i wejść na rynki nie tylko Polski, ale także Niemiec, Francji i krajów skandynawskich.
Liza Elban, współwłaścicielka Elban Group Sp. z o.o., opowiedziała bardziej szczegółowo o procesie importu i specyfice przepisów dotyczących importu towarów do Polski. Zaprezentowana przez nią analityka obejmowała proces przygotowania importu: od wyboru towarów i ich etykietowania zgodnie z polskimi i unijnymi normami po określenie i opłacenie stawek celnych.
Serhiy Kolesnyk, założyciel i właściciel Best Market, importera ukraińskich produktów w Europie, współwłaściciel Foodex24 i RSA Distribution, podzielił się swoim przedsiębiorczym doświadczeniem na temat tego, jak od podstaw założyć udany biznes w Polsce. Zauważył, że "Polska weszła do UE jako młody kraj, ukształtowała się w dziedzinie prawa, a teraz Polska ma bardzo silną dziedzinę prawa. Dlatego ukraińscy przedsiębiorcy planujący wejście na lokalny rynek powinni dokładnie przestudiować przepisy, przestrzegać ich i zatrudnić profesjonalny zespół.
Nataliia Nevynska, przedstawicielka EIT Food, mówiła o możliwościach dla ukraińskich producentów w segmencie ekoproduktów i o tym, jak funkcjonuje ten rynek. Projekt działa w krajach UE i wprowadza innowacje mające na celu rozwój systemu żywnościowego w celu zwiększenia produkcji zdrowej żywności w przyszłości.
O technikach neuromarketingowych służących lepszej sprzedaży i emocjonalnym zakupom uczestnicy konferencji dowiedzieli się od Joanny Florczak-Czujwid, dyrektor ds. badań marketingowych i HR w ASM Research Solution Strategy. Mówiła ona o nowych technologiach badania zachowań klientów. Podkreśliła również główną zasadę sprzedaży emocjonalnej: konsumenci wybierają to, co dobrze znają. Przykładowo, markety zwiększają sprzedaż francuskiego wina, gdy w salonie dla klientów puszczana jest francuska muzyka, podczas gdy puszczana jest muzyka niemiecka, a wina niemieckiego pochodzenia sprzedają się lepiej.
Jacek Podgórski, dyrektor Forum Rolniczego przy Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, mówił o logistyce przepływów tranzytowych i potrzebie budowy odpowiedniej infrastruktury. Rozwój takich połączeń transportowych będzie prawdopodobnie coraz bardziej pożądany. Według Anny Vinnychenko, oficjalnego przedstawiciela Ukraińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Polsce, jest coraz więcej zapytań od ukraińskich i polskich firm poszukujących partnerów biznesowych w obu krajach.
Nowoczesne metody optymalizacji biznesu i nowe trendy
Iryna Kuzmicheva, założycielka i właścicielka firm finansowych PRIME GROUP ESTRO (Austria) i ALL TRADE PRODUCTS (ZEA), partner funduszu inwestycyjnego Frigate Luxembourg S.A., mówiła o przyciąganiu kapitału wysokiego ryzyka do foodtech - technologii produkcji, przygotowywania i dostarczania żywności. Według niej branża foodtech, podobnie jak inne branże, ma swoje własne trendy w modzie, na które zwracają uwagę duzi inwestorzy. Obejmują one produkcję żywności o minimalnym wpływie na środowisko, alternatywne technologie produkcji mięsa, wykorzystanie technologii blockchain i technologii bezpieczeństwa, redukcję i recykling odpadów spożywczych oraz jadalne produkty owadzie. Są to projekty w branży spożywczej, które obecnie oferują możliwości pozyskania kapitału.
Kolejnym ważnym tematem dla firm działających na rynku spożywczym jest personel. Oleksii Korobka, założyciel i prezes zarządu Blagoda i platformy YOUCAN IT, przedstawił prognozę niedoborów kadrowych i możliwości ich pokrycia. Głównym wyzwaniem dla Ukrainy nazwał migrację obywateli w wieku produkcyjnym za granicę. "Około miliona Ukraińców osiedliło się w Polsce. Większość z nich znalazła pracę i natychmiast próbowała zintegrować się społecznie. Niektórzy uchodźcy przenieśli się z Polski do Niemiec, ale w celu uzyskania świadczeń socjalnych, a nie zatrudnienia, powiedział ekspert. Jeśli chodzi o brak pracowników do produkcji na dużą skalę, według Oleksiya Korobki, europejscy pracodawcy rozważają rekrutację pracowników głównie z krajów takich jak Kazachstan i Filipiny.
Jacek Węgorowski, dyrektor oddziału Nagel-Group w Lublinie, mówił o rynku usług logistycznych dla różnego rodzaju produktów spożywczych i optymalizacji procesów w tym obszarze.
«Obecnie najtrudniejszą rzeczą jest stworzenie wydajnego łańcucha logistycznego i odprawy celnej, i mamy nadzieję, że blokada wkrótce się zakończy i ułatwi nam pracę», - kontynuowała Anna Tkachuk, dyrektor operacyjny firmy eksportowej MADE IN UKRAINE, na temat rozwoju ukraińskiego eksportu. Jednocześnie podkreśliła, że dla udanej pracy na rynkach międzynarodowych ważne jest nie tylko zwiększenie eksportu, ale także zaprezentowanie faktu, że ukraińska produkcja jest marką wysokiej jakości, niezawodności i wysokiej świadomości.
Na forum omówiono również równie ważny temat dla niektórych ukraińskich firm - relokację do innych krajów. Andriy Kharachko, przedsiębiorca, specjalista ds. dywersyfikacji biznesu, właściciel TAPROOM-WILANOW, przedstawił swoje główne rekomendacje eksperckie na ten temat. Jego główną radą dla liderów biznesu jest nauka języka i dokładna analiza rynku kraju, w którym planowana jest relokacja.
Vyacheslav Lipskyy, dyrektor generalny CERUX, Warszawa (dystrybucja towarów na rynkach międzynarodowych), przedstawił zalecenia dotyczące skutecznej sprzedaży produktów na rynku europejskim. W szczególności, jak współpracować z sieciami handlowymi w Polsce. Główną radą Lipskyego jest zgłaszanie do sieci nie więcej niż trzech najlepszych produktów oraz korzystanie z usług firm logistycznych zamiast wynajmowania magazynów i transportu do samodzielnego dostarczania towarów.
Podczas FOOD BRIDGE Forum eksperci dyskutowali o optymalizacji biznesu poprzez innowacje, a konkretnie sztuczną inteligencję. Vlad Winner, CEO Binom Norway, twórca metodologii Binom Legacy, zademonstrował efektywne wykorzystanie takich technologii w praktyce. Jest to metodologia pozwalająca na tworzenie cyfrowych kopii świadomości, filozofii, wartości i metod podejmowania decyzji. Okazała się ona skuteczna w różnych sferach życia. Na przykład w Norwegii metodologia ta jest wykorzystywana do szkolenia ratowników, policji i personelu wojskowego.
Jej zastosowanie w biznesie jest nie mniej obiecujące. Komunikując się z Binom w komunikatorze (odpowiadając na jego pytania), przedstawiciel firmy otrzymuje cyfrową kopię ogólnej inteligencji firmy, przypisując mu rolę idealnego sprzedawcy. Wartość sztucznej inteligencji dla rozwoju biznesu została zademonstrowana na przykładzie DeLaMark, ukraińskiego producenta chemii gospodarczej i kosmetyków, który wdrożył Binom Legacy w swojej pracy i planuje go dalej rozwijać.
Właściciel firmy, Oleksii Verenikin, podzielił się swoimi wrażeniami z projektu: «Na początku zakładałem, że sztuczna inteligencja to jakiś rodzaj czatu GPT, który działa w przypadku standardowych pytań i odpowiedzi. Ale nie. W rzeczywistości jest jak sześcioletnie dziecko. Wprowadzasz do niej informacje, a ona na ich podstawie generuje odpowiedzi, które w pełni odpowiadają istniejącej rzeczywistości. Jestem przekonany, że jest to pierwszy okruch, pierwsze ziarno, które może wprowadzić ludzkość na nowy poziom nie tylko w biznesie, ale także w życiu».
Verenikin zauważył również, że wdrożony model Binom Legacy jest stale ulepszany i komunikuje się z klientami w różnych językach, co pozwala firmom nie tylko optymalizować swoją pracę, ale także skalować i współpracować z klientami z różnych części świata.
