UE przygotowuje nowe sankcje wobec rosji, decyzje mogą pojawić się w 2026 roku

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski niedawno oświadczył, że Unia Europejska pracuje nad kolejnym pakietem sankcji przeciwko rosji. Stało się to niecały miesiąc po uzgodnieniu poprzedniego pakietu ograniczeń.

Poinformowali o tym dyplomaci UE, którzy chcieli pozostać anonimowi.

Jednak jest mało prawdopodobne, aby nowa propozycja sankcji pojawiła się jeszcze w tym roku — zwłaszcza w okresie świątecznym, twierdzą rozmówcy.

Priorytety UE: finansowanie Ukrainy i kontrola obecnych sankcji

Według źródeł uwaga Brukseli koncentruje się obecnie na dwóch kluczowych zadaniach:

• zapewnieniu wsparcia finansowego dla Ukrainy na najbliższe dwa lata poprzez tzw. pożyczkę reparacyjną;
   
• kontroli realizacji wszystkich obowiązujących sankcji wobec rosji.
   

Oba zagadnienia UE musi rozwiązać do stycznia. Nowy pakiet wymaga jednak konsensusu politycznego, który obecnie jest trudny do osiągnięcia. Dlatego instytucje europejskie sugerują, że realny postęp w zakresie sankcji jest możliwy nie wcześniej niż w lutym 2026 roku — przed czwartą rocznicą pełnoskalowej inwazji rosji.

Sześć państw UE chce skupić się na imporcie rosyjskich towarów

Mimo ostrożności Brukseli państwa członkowskie już przygotowały swoje „listy życzeń” dotyczące sankcji.

Jeden z dokumentów roboczych, przygotowany przez Estonię, Łotwę, Litwę, Niemcy, Polskę i Szwecję, proponuje uderzenie w import rosyjskich produktów. Autorzy przypominają, że w 2023 roku UE zakupiła od rosji towary o wartości 35 mld euro, i wciąż istnieje możliwość zmniejszenia zależności od Moskwy.

Główne kategorie obecnego importu to surowce energetyczne i produkty rolno-spożywcze, które mają być praktycznie całkowicie zastąpione do 2027 roku. Dlatego w centrum uwagi znalazła się stal rosyjska.

Stal: główny cel możliwego 20. pakietu

W tym roku UE importowała z rosji stal o wartości 1,3 mld euro (8% rosyjskiego importu), głównie „blachy stalowe”, które następnie przetwarza się na bardziej skomplikowane wyroby.

Chociaż niektóre produkty stalowe UE zakazała już w 2022 roku, blachy stalowe pozostają wyjątkiem do października 2028 roku. Teraz sześć państw proponuje wcześniejsze zniesienie tego wyjątku.

Nawozy i chemikalia: kolejny kierunek możliwych ograniczeń

Wśród potencjalnych celów znajdują się nieorganiczne chemikalia z rosji, które stanowią 3% importu UE z rosji, w tym:

• bezwodny amoniak;
   
• fosforany wapnia.
   

Import tych produktów mogą zastąpić inni globalni eksporterzy, w tym USA, jako główny dostawca.

UE rozważa również całkowitą rezygnację z rosyjskich nawozów w ramach 20. pakietu sankcji, podkreślając, że rolnicy mogą otrzymywać produkty z Kanady, Izraela i innych krajów.

Podobna sytuacja dotyczy nawozów potasowych: pomimo sankcji, ich import w 2024 roku nawet wzrósł, więc UE jest gotowa zaostrzyć kontrolę.

Walka z rosyjską „flotą cieni”

Kolejnym ważnym celem są statki, których Moskwa używa do omijania limitu cenowego G7 na ropę, obecnie ustalonego na 47,6 USD za baryłkę.

Na listę sankcyjną UE wpisano 562 statki, którym zabroniono wstępu do europejskich portów. Jednak około 400 jednostek pozostaje poza kontrolą.

Propozycja Francji: ograniczenie tonażu i uderzenie w logistykę

Francja proponuje przejście od sankcji punktowych do „podejścia wolumenowego”, czyli regulowanie tonażu statków, którym wolno przewozić ropę. Proponuje się także:

• atakowanie sieci finansowych i logistycznych „floty cieni” w państwach trzecich;
   
• tworzenie zachęt do „powrotu” statków do legalnego sektora;
   
• utrudnianie sprzedaży statków i wymaganie surowszej weryfikacji ich statusu.
   

Paryż naciska również na aktywne działania wobec statków bez państwowości. Jak wyjaśniono, jeśli statek ma fałszywą banderę lub jest wyrejestrowany, można uznać go za jednostkę pozbawioną przynależności państwowej — co daje europejskim krajom większe uprawnienia do jego zatrzymania zgodnie z UNCLOS.