Urząd Miasta w polskim Krakowie wprowadza Strefę Czystego Transportu, w której zakazane są używane samochody z silnikami diesla i benzynowymi. Ostrzejsze przepisy dotyczące jazdy po Krakowie wejdą w życie w 2024 roku. A strefa czystego transportu obejmie niemal cały Kraków.
Takie rozwiązanie od dawna funkcjonuje w innych krajach europejskich, gdzie łącznie powstało ponad 300 takich stref. Jest to pierwsza taka praktyka w Polsce, ale oprócz Krakowa nad Czystymi Strefami pracują także Warszawa i Wrocław.
Celem ograniczeń jest poprawa jakości powietrza i ochrona zdrowia mieszkańców. Jest to ważny krok w kierunku ograniczenia emisji toksycznych tlenków azotu i pyłów - poinformował urząd miasta.
Kary i kontrole osób naruszających przepisy
Kierowcom prowadzącym pojazdy objęte ograniczeniami Strefy Czystego Transportu grożą mandaty.
«To są standardowe mandaty nakładane przez straż miejską, czyli do 500 zł», - powiedział polsatnews.pl Maciej Piotrkowski, rzecznik krakowskiego Zarządu Transportu Publicznego.
Używane pojazdy objęte zakazem będą wyłapywane na podstawie braku odpowiedniej naklejki, która pojawi się na pojazdach dopuszczonych do ruchu w strefie. Przewiduje się również inny sposób weryfikacji - poprzez system weryfikacji elektronicznej.
Dopuszcza system weryfikacji elektronicznej. Przyklejanie naklejek jest absurdalne, bo samochody przyjeżdżające do Krakowa okazjonalnie, przykładowo z Warszawy musiałby mieć taką naklejkę. System naklejkowy nie jest najlepszy i nie jest nowoczesny
Zmiany wejdą w życie w dwóch etapach
Pierwsze ograniczenia wejdą w życie w lipcu 2024 roku. W tej fazie po krakowskich ulicach nie będą mogły poruszać się najbardziej wyeksploatowane, najbardziej zanieczyszczające środowisko pojazdy, czyli około 30-letnie i starsze.
Pojazdy zarejestrowane po raz ostatni przed pierwszego marca 2023 r. będą tu podlegały jeszcze bardzo łagodnym ograniczeniom. Do Krakowa wjadą pojazdy zasilane benzyną/LPG o minimalnej normie Euro 1, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o minimalnej normie Euro 2
Pojazdy zarejestrowane po 1 marca 2023 r. będą musiały spełniać normę Euro 3 dla pojazdów benzynowych/LPG, a w przypadku pojazdów z silnikiem Diesla - minimum normę Euro 5.
Drugi etap ograniczeń wejdzie w życie od lipca 2026 roku. Wówczas ograniczenia wjazdu będą dotyczyły pojazdów starszych niż 26 lat dla benzynowych i 16 lat dla diesli.
Oznacza to, że w efekcie do Krakowa będą mogły wjeżdżać tylko pojazdy benzynowe/LPG o normie co najmniej Euro 3, a w przypadku pojazdów z silnikiem Diesla o normie co najmniej Euro 5.
Ograniczenia będą dotyczyły wszystkich pojazdów - również tych spoza Krakowa i Polski.
Wyjątki w rozporządzeniu o strefie czystego transportu
Władze Krakowa przy wprowadzaniu Strefy Czystego Transportu przewidują kilka wyłączeń. Są to pojazdy należące do osób starszych, osób niepełnosprawnych lub pojazdy służb miejskich.
Pojazdy zarejestrowane przed pierwszym marca 2023 r., których właścicielami są osoby, które ukończą co najmniej 70 lat najpóźniej pierwszego marca tego samego roku nie będą objęte wymogami strefy
Drugim wyjątkiem są pojazdy oznaczone dla osób niepełnosprawnych. Trzeci wyjątek to pojazdy służb mundurowych, ratowniczych lub specjalnych, takich jak koparki czy ciężarówki z żywnością.
100 tysięcy mieszkańców Krakowa będzie musiało zamienić swój pojazd
Jak wynika z analizy Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie (ZTP), opartej na danych Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego SAMAR, w pierwszym etapie Strefa Czystego Transportu może objąć zaledwie 2% pojazdów poruszających się po Krakowie w grudniu 2021 roku.
Jednak ograniczenia, które wejdą w życie w 2026 roku, obejmą już w ubiegłym roku od 20% do 25% samochodów poruszających się po ulicach miast.
Rzecznik ZTP Maciej Piotrkowski przyznał, że mówimy o około 100 tys. pojazdów, czyli o tym, ile samochodów trzeba będzie wymienić.
W Krakowie przypada średnio 1,66 samochodu na gospodarstwo domowe. Część z nich to tzw. drugie auta, albo takie, które w ogóle nie są używane. Może to być impuls do tego, aby mieszkańcy pozbywali się takich samochodów
Przewiduje się również, że mieszkańcy Krakowa w ciągu najbliższych 4 lat będą wymieniać używane samochody i to z powodów ekonomicznych - ponieważ używane samochody wymagają wysokich kosztów paliwa i częstych wizyt w serwisie samochodowym.
Na razie nie ma wsparcia dla właścicieli samochodów używanych
Rada Miasta Krakowa nie planuje wprowadzenia żadnych zwolnień ani dopłat dla właścicieli samochodów używanych, których ruch będzie ograniczony w strefie czystej. Możliwe jest jednak, że takie inicjatywy powstaną w przyszłości.
Nie ma mowy o żadnym ewentualnym wsparciu czy dopłatach dla właścicieli samochodów. W konsultacjach społecznych były propozycje dopłaty do biletów, darmowy bilet, dopłaty do wymiany starego samochodu na rowery elektryczne, ale nie było zainteresowania
W Krakowie wzrosną ceny biletów komunikacji miejskiej
Presja wywierana na kierowców samochodów używanych może spowodować, że część z nich będzie musiała zrezygnować z prowadzenia własnego pojazdu. Dlatego ważne w tej sytuacji będą warunki oferowane przez transport publiczny.
W tym przypadku należy spodziewać się wzrostu cen biletów na tramwaje i autobusy w Krakowie na początku 2023 roku. Projekt zarządzenia, urealniający ceny biletów, został już złożony - kwestie te zostaną poruszone na sesji Rady Miasta za 2 tygodnie. Jeśli ceny wzrosną, zaczną obowiązywać w lutym 2023 roku.
