Jak biznes ocenia pracę służb celnych w Ukrainie - badanie

Przedsiębiorstwa poprawiły swoją ocenę sektora celnego w Ukrainie - takie są wnioski z nowej fali badania Indeksu Celnego w 2023 r., przeprowadzonego przez Europejskie Stowarzyszenie Biznesu i DHL Express w Ukrainie. Całkowity wynik indeksu wzrósł do 3,24 punktu na 5 możliwych i znajduje się w neutralnym zakresie (3,17 punktu w 2022 r.).

 

Jakość usług celnych

W tym roku wśród składników indeksu eksperci celni najgorzej ocenili jakość usług celnych i profesjonalizm urzędników - 2,76 punktu.

Pomimo faktu, że większość respondentów, a mianowicie 56%, ocenia jakość usług celnych jako zadowalającą, 25% uważa ją za niską, a 6% - bardzo niską. Liczba respondentów pozytywnie oceniających pracę służb celnych spadła z 24% w 2022 r. do 13% w 2023 r.

Korupcja w urzędach celnych

Całościowa ocena poziomu korupcji w służbie celnej wyniosła 3,20 punktu. Większość respondentów, a mianowicie 60%, nie zauważyła żadnych zmian w poziomie korupcji, podczas gdy 15% uważa, że nieco się zmniejszyła, a 12% uważa, że znacznie się zmniejszyła. Jednocześnie 14% uważa, że korupcja w służbach celnych wzrosła.

Funkcjonowanie systemu jednego okienka

Tradycyjnie najwyższą ocenę otrzymał system Jedyne Okno - 3,77 punktu. Opinie ekspertów celnych są podzielone - po 41% ocenia system jako zadowalający i dobry. Kolejne 18% bardzo dobrze ocenia współpracę agencji rządowych w ramach „Jedyne Okno”.

Według przedsiębiorców system mógłby zostać ulepszony poprzez dodanie możliwości przesyłania niektórych informacji do Excela, danych kontaktowych urzędników przetwarzających dokumenty i opcji czatu, przesyłania pism z Państwowej Służby Celnej, które mają wpływ na procedury celne, możliwość anulowania zgłoszenia celnego itp.

Główne wyzwania dla firm podczas odpraw celnych

Według firm, największymi wyzwaniami w odprawie celnej są obecnie biurokracja i dodatkowe kontrole, odrzucanie przez organy celne zadeklarowanej wartości towarów i jej korekta, presja korupcyjna, niektóre kwestie kodyfikacyjne, trudności w interakcji ze służbą weterynaryjną i Państwową Służbą Ukrainy ds. Bezpieczeństwa Żywności i Ochrony Konsumentów oraz strajki na granicy, które spowalniają ruch. Warto zauważyć, że 79% firm rozważa obecnie alternatywne trasy logistyczne, aby ominąć Polskę z powodu blokady granic.

Prawie połowa, bo 46% ankietowanych firm zgłasza problemy z korektą wartości celnej, podczas gdy w ubiegłym roku twierdziło tak 37% respondentów. Problemy z przeklasyfikowaniem kodu UKTZED decyzją organów celnych zgłasza 27% respondentów (26% w ubiegłym roku).

W porównaniu do ubiegłego roku liczba firm planujących uzyskanie statusu AEO (upoważnionego przedsiębiorcy) lub niektórych uproszczeń wzrosła z 66% do obecnych 71%. Jednocześnie 14% badanych firm korzysta obecnie ze wspólnej procedury tranzytowej (4% w ubiegłym roku), a 4% korzysta z uproszczeń tranzytowych (2% w ubiegłym roku). Ponadto 10% ankietowanych firm stosuje już Pan-Euro-Med Alternatywne reguły, a kolejne 29% planuje to zrobić.

"Ocena pracy służb celnych przez przedsiębiorców pozostaje neutralna. Obserwujemy zarówno pozytywną (praca Jedynego okna), jak i negatywną (jakość usług) dynamikę ocen. Dodatkowo niepokoi rosnąca liczba przypadków korekt wartości celnej. Jednocześnie poziom zainteresowania i przygotowania firm do uzyskania statusu AEO i procedur uproszczonych nie uległ zmianie, a możliwości wspólnego tranzytu i alternatywnych zasad Pan-Euro-Med nie zostały w pełni wykorzystane. Istnieje zapotrzebowanie ze strony społeczności biznesowej na pogłębienie automatyzacji procesów celnych, na przykład w celu dodania nowych usług do Jedynego okna, a także potrzeba poprawy informacji zwrotnych od organów celnych"

"Analiza wyników ankiety pozwala zidentyfikować obszary problematyczne, które pojawiają się w procesie interakcji między firmami a służbami celnymi. Problematyczne kwestie można rozwiązać dzięki skoordynowanym i zrównoważonym działaniom biznesu i rządu, jasnym i zrozumiałym wyjaśnieniom przepisów celnych przez organy celne, otwartemu dialogowi i stosowaniu najlepszych międzynarodowych praktyk"

EBA prowadzi Indeks Celny od 2010 roku.

Integralny wskaźnik indeksu składa się z trzech komponentów - oceny poziomu korupcji, jakości usług celnych i pracy Jedynego okna. Indeks jest mierzony raz w roku. Wynik 3 punktów jest uważany za neutralny, a maksymalny wynik to 5 punktów.

Badanie zostało przeprowadzone na okres 2023 roku i wzięło w nim udział 52 ekspertów celnych z firm członkowskich EBA. DHL Express w Ukrainie jest partnerem badania w 2023 roku