Ogłoszono laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii 2025

Ogłoszono nazwiska laureatów Nagrody Szwedzkiego Banku Centralnego im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych na rok 2025. W tym roku otrzymali ją Joel Mokyr, Philippe Aghion oraz Peter Howitt.

Informację tę przekazała oficjalna służba prasowa Fundacji Nobla.

Amerykanin Mokyr otrzymał nagrodę za „określenie warunków trwałego wzrostu dzięki postępowi technologicznemu”.

Francuz Aghion i Amerykanin Howitt zostali nagrodzeni za „teorię trwałego wzrostu poprzez kreatywną destrukcję”. Mokyr wykorzystał historyczne źródła, aby wyjaśnić, jak stał się możliwy trwały wzrost gospodarczy — kiedy stał się „nową normą” — i wykazał, że dla ciągłego procesu innowacji nie wystarczy wiedzieć, że coś działa, ale trzeba także rozumieć, dlaczego działa, posiadać naukowe wyjaśnienie.

To właśnie tego często brakowało przed rewolucją przemysłową, co utrudniało rozwój nowych odkryć i wynalazków. Mokyr podkreślał również znaczenie otwartości społeczeństwa na nowe idee oraz gotowości do zmian.

Aghion i Howitt także badali mechanizmy trwałego wzrostu. W 1992 roku stworzyli matematyczny model zjawiska, które nazwali „kreatywną destrukcją”, gdy na rynek wchodzi nowy, lepszy produkt, a firmy sprzedające stare towary tracą swoją pozycję.

Innowacja jest „kreatywna”, ponieważ przynosi coś nowego, ale jednocześnie „niszcząca”, gdyż technologia poprzedników staje się przestarzała.

Laureaci w różny sposób pokazali, że kreatywna destrukcja nieuchronnie generuje konflikty, które trzeba rozwiązywać konstruktywnie. W przeciwnym razie innowacje zostaną zablokowane przez firmy lub grupy interesów, które boją się utraty swoich przewag.

Wcześniej Norweski Komitet Noblowski ogłosił laureata Pokojowej Nagrody Nobla 2025. Została nią wenezuelska polityk María Corina Machado „za jej niestrudzoną pracę na rzecz promowania praw demokratycznych narodu Wenezueli oraz walkę o sprawiedliwy i pokojowy przejście od dyktatury do demokracji”.

Tymczasem Fred Ramsdell, jeden z laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny, nie otrzymał wiadomości o swoim zwycięstwie, ponieważ mieszka „poza siecią” w górach Idaho.