Rutte w Kijowie: trwają prace nad gwarancjami bezpieczeństwa dla Ukrainy
22 sierpnia do Kijowa przyjechał sekretarz generalny NATO, Mark Rutte. Oświadczył, że obecnie trwają prace nad określeniem gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy.
Rutte mówił o tym podczas wspólnej konferencji prasowej z prezydentem Ukrainy, Wołodymyrem Zełenskim.
Podkreślił, że sojusznicy pracują nad solidnymi gwarancjami bezpieczeństwa dla Ukrainy.


„Te gwarancje będą odgrywać niezwykle ważną rolę. Dlatego już teraz pracujemy nad ich kształtem. Kiedy nadejdzie czas, drogi Wołodymyrze, by rozpocząć te dwustronne rozmowy, będziesz wiedział, że stoi za tobą siła przyjaciół Ukrainy, którzy zapewnią przestrzeganie przez rosję zawartego porozumienia — jakiekolwiek by ono było — i że rosja nigdy więcej nie sięgnie po ani centymetr ukraińskiej ziemi” – powiedział sekretarz generalny NATO.
Jednocześnie Zełenski zaznaczył, że rozmawiał z Rutte przede wszystkim o kwestiach bezpieczeństwa związanych z zakończeniem wojny.
„Po pierwsze – gwarancje bezpieczeństwa. Wspólnie z naszymi partnerami osiągnęliśmy ważne porozumienie ze Stanami Zjednoczonymi. Stany Zjednoczone są gotowe być częścią gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy. Po raz pierwszy uzyskaliśmy taką deklarację gotowości” – powiedział.


Według prezydenta, obecnie praktycznie codziennie trwają rozmowy na temat konkretnego kształtu gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy na szczeblu doradców ds. bezpieczeństwa, wojskowych i dyplomatów.
„Ogólnym celem jest jasne sformułowanie tych gwarancji. I to zarówno w dialogu, jak i we współpracy z partnerami. Muszą to być gwarancje Article-5-like, czyli na wzór artykułu 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. To realnie skuteczne gwarancje bezpieczeństwa” – podkreślił Zełenski.
Dodał, że właśnie taki efekt trzeba osiągnąć, aby „powstała całkowicie przejrzysta architektura – które państwa pomagają nam na lądzie, które dbają o bezpieczeństwo naszego nieba, które gwarantują bezpieczeństwo na morzu i wspierają Ukrainę”. Wskazał też na znaczenie finansowania ukraińskiej armii.
„Drugim elementem jest broń dla żołnierzy Ukrainy. Obecnie działa już program PURL – program, który pozwala kupować amerykańską broń ze środków naszych partnerów. W tym programie jest już 1,5 mld dolarów od europejskich partnerów, a wkrótce dołączą nowi uczestnicy” – zaznaczył prezydent.
Zełenski zaznaczył również, że ważne jest, aby program co miesiąc zyskiwał na finansowaniu i skuteczności. Średnio oznacza to miliard dolarów miesięcznie.
Ponadto niezwykle istotne jest zapewnienie wystarczających środków na programy krajowej produkcji ukraińskich dronów.
„W najbliższym czasie musimy zlikwidować deficyt… To nieco ponad 6 mld dolarów. Bardzo liczymy na wsparcie naszych partnerów” – powiedział prezydent.
Odpowiadając na pytanie dotyczące gwarancji bezpieczeństwa i przyczyn braku rozmieszczenia wojsk bezpośrednio na terytorium Ukrainy, Rutte podkreślił, że „dyskusje na ten temat toczą się obecnie na różnych szczeblach”.
„Współpracują doradcy ds. bezpieczeństwa, ministerstwa i nasze zespoły. Obecnie analizujemy tę kwestię… Na razie jest zbyt wcześnie, by mówić o rezultatach. Nie chcemy powtórki z Memorandum Budapeszteńskiego ani porozumień mińskich” – zaznaczył, podkreślając, że gwarancje muszą być realnie skuteczne.
Rutte dodał również, że oprócz wzmacniania Sił Zbrojnych Ukrainy NATO udziela także własnych gwarancji.
Na pytanie, czy gwarancje typu „Article-5-like” będą skuteczne bez wysłania kontyngentu wojskowego, Zełenski przyznał, że nie wiadomo jeszcze, ile państw będzie gotowych udzielić Ukrainie takich gwarancji.
„Na razie jest za wcześnie, aby mówić, kto może wysłać swoich żołnierzy, kto wesprze wywiadem, kto będzie obecny na morzu, kto w powietrzu, a kto jest gotów zapewnić finansowanie” – powiedział Zełenski.
Według niego Turcja oświadczyła, że chce „być częścią gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy w sferze morskiej”.
„Jesteśmy profesjonalistami, wiemy, jak pomóc na Morzu Czarnym, właśnie na tym się skoncentrujemy. Nasza obecność tam będzie pełna. Dlatego na razie za wcześnie mówić o wszystkich krajach. Infrastruktura zostanie szczegółowo opracowana, a potem będzie wiadomo, kto, czym i jak może pomóc” – wyjaśnił prezydent.
Chiny, mimo oczekiwań rosji, mogą nie udzielić Ukrainie gwarancji bezpieczeństwa ze względu na ograniczone zasoby i niechęć do tworzenia precedensu.
Naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy potwierdził, że ukraińskie wojsko wspólnie z zachodnimi partnerami opracowuje wojskowy komponent powojennych gwarancji bezpieczeństwa.