Ataki rosji na obiekt jądrowy w Charkowie mogą doprowadzić do skażenia radiacyjnego — NYT
rosyjscy najeźdźcy ostrzelali budynek Charkowskiego Instytutu Fizyki i Technologii co najmniej 74 razy. Stwarza to ryzyko katastrofy radiacyjnej, ponieważ w laboratorium znajduje się eksperymentalne urządzenie „Źródło neutronów”, zawierające dziesiątki funtów wzbogaconego uranu.
Informuje o tym The New York Times.
Pięciu rosyjskim oficerom postawiono zarzuty celowych ataków na instytut, ponieważ bezpośrednie trafienie mogłoby doprowadzić do poważnego skażenia radioaktywnego. Prokuratorzy ukraińscy zakwalifikowali to jako „ekocyd”.
Eksplozje codziennie wstrząsają pomieszczeniami kontrolnymi, a podczas jednego z ataków uderzenie wybiło kawałki tynku w pobliżu urządzenia.
W 2022 roku trafienie w stację transformatorową pozostawiło obiekt bez prądu na kilka miesięcy, a naukowcy byli zmuszeni używać rezerwowego ogrzewania, aby zapobiec zamarznięciu wody służącej do chłodzenia prętów paliwowych z uranem.
Po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji badacze wstrzymali eksperymenty i przeszli na tryb długoterminowego wyłączenia „Źródła neutronów”. Jednak uran nadal znajduje się wewnątrz urządzenia, stanowiąc potencjalne zagrożenie. Mimo ostrzałów w innych działach instytutu naukowcy kontynuują eksperymenty z energią termojądrową z użyciem radioaktywnego wodoru.
Instytut w Charkowie brał udział w tworzeniu pierwszych sowieckich bomb atomowych, a w 2010 roku zakończył pracę z uranem zbrojeniowym, przekazując go rosji w ramach programu nierozprzestrzeniania broni jądrowej pod naciskiem USA. Jednak w instytucie pozostały silnie radioaktywne materiały, w tym wzbogacony uran w „Źródle neutronów”. Urządzenie składa się z rdzenia wielkości autobusu szkolnego, z osłoną metalową i akceleratorem cząstek o długości około 27 metrów. Jego budowę częściowo sfinansowały Stany Zjednoczone w zamian za rezygnację Ukrainy z uranu do produkcji broni.
Od pierwszego dnia pełnoskalowej wojny wzrosło zagrożenie incydentami radiacyjnymi – rosyjskie wojska wtargnęły przez strefę czarnobylską, wzniecając kurz zawierający cząstki plutonu i cezu.
W lutym 2025 roku rosyjski dron przebił osłonę ochronną nad zniszczonym reaktorem nr 4 elektrowni w Czarnobylu. Choć nie wykryto wycieku promieniowania, szczelność konstrukcji została naruszona.
Zaporoska Elektrownia Jądrowa była również wielokrotnie ostrzeliwana, a w 2023 roku wysadzenie tamy w Kachowce pozbawiło ją głównego źródła wody chłodzącej, zmuszając do korzystania z rezerwowego zbiornika chłodzącego.
Ostatnio MAEA poinformowała o krytycznych naruszeniach bezpieczeństwa jądrowego w Zaporoskiej elektrowni. W odpowiedzi Rosja zintensyfikowała działania propagandowe, próbując przerzucić odpowiedzialność za niebezpieczną sytuację na Ukrainę.
Przypomnijmy, że podczas rosyjskiego ataku w nocy z 9 na 10 września po raz kolejny odnotowano niebezpieczne zbliżenie rosyjskich dronów uderzeniowych do dwóch ukraińskich elektrowni jądrowych.
Okupowana Zaporoska Elektrownia Jądrowa znajduje się w stanie krytycznym, ponieważ niemal wszystkie filary bezpieczeństwa jądrowego — zarówno technicznego, jak i fizycznego — zostały naruszone przez rosjan.
